Travma sonrası büyümeyi yordayıcı model: Stresle başa çıkma ve benlik saygısı

Abstract

Bu araştırmanın amacı, travma yaşamış genç yetişkinlerin stresle başa çıkma yaklaşımı ve benlik saygısının travma sonrası büyüme üzerindeki etkisinin araştırmacı tarafından kurulan model aracılığıyla incelenmesidir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı çalışmanın örneklemini toplamda 711 kişi oluşturmuş olup, 558'i kadın, 153'ü erkek katılımcılardan oluşmaktadır. Araştırmanın verileri; "Kişisel Bilgi Formu", Kağan, Güleç, Boysan, Çavuş (2012) tarafından uyarlanan Tedeschi ve Calhoun'un (1996) geliştirdiği "Travma Sonrası Büyüme Ölçeği", stresle başa çıkma tarzlarını ölçmek adına Türküm (2002) tarafından geliştirilen "Stresle Başa Çıkma Ölçeği" ve öz yeterlilik düzeylerini ölçmek amacıyla Doğan (2011) tarafından uyarlanan, Tafarodi ve Swan (2001)'ın geliştirdiği "İki Boyutlu Benlik Saygısı: Kendini Sevme/Özyeterlik Ölçeği" ile toplanmıştır. Veriler, SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Stresle başa çıkma, benlik saygısı ve travma sonrası büyüme ile ilgili betimsel analiz çalışmaları ve korelasyonel analiz çalışmaları yapılmıştır. Hipotez test modelinin analizi için AMOS programı kullanılmış ve değişkenler arasındaki ilişkiler yol analizi ile incelenmiştir. Oluşturulan modeli test için yapılan yol analizi sonucunda modelin iyi uyum değerlerine (CFI = .98, IFI = .97, RFI = .96, TLI = .98, NFI = .96) sahip olduğu bulunmuştur. Araştırmanın sonucunda; genç yetişkin bireylerin benlik saygısı düzeyinin, soruna yönelme odaklı başa çıkma tarzı ile benlik algısında değişim ve ilişkilerde değişim boyutuna aracı etkisinin pozitif olduğu fakat anlamlı olmadığı bulunmuştur. Bunun yanı sıra genç yetişkin bireylerin benlik saygısı düzeyinin, problem odaklı başa çıkma ile yaşam felsefesinde değişim boyutuna aracı etkisinin pozitif ve anlamlı olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Travma sonrası büyüme, stresle başa çıkma, benlik saygısı

The aim of this study is to examine the coping with stress and self-efficacy of traumatized young adults on post-traumatic growth. The sample of the study, in which the relational screening model was used, consisted of a total of 711 people and consisted of 558 female and 153 male participants. As data collection tools in the research; "Personal Information Form", "Post Traumatic Growth Scale" developed by Tedeschi and Calhoun (1996), adapted by Kağan, Güleç, Boysan, Çavuş (2012), and "Coping with Stress" developed by Türküm (2002) to measure stress coping styles. The "Two-Dimensional Self-Esteem: Self-Love/Self-Efficacy Scale", adapted by Doğan (2011) and developed by Tafarodi and Swan (2001), was used to measure self-efficacy levels. The data were analyzed using the SPSS program. Descriptive analysis studies and correlational analysis studies were conducted on coping with stress, self-esteem and post-traumatic growth. The AMOS program was used for the analysis of the hypothesis test model and the relationships between the variables were examined by path analysis. As a result of the path analysis for testing the created model, it was found that the model had good fit values (CFI = .98, IFI = .97, RFI = .96, TLI = .98, NFI = .96). As a result of the research; it was found that the self-esteem level of young adults has a positive mediating effect on problem-oriented coping style, change in self-perception and change in relationships; but it was found to be insignificant. In addition, it was found that the self-esteem level of young adults had a positive and significant mediating effect on problem-focused coping and change in philosophy of life. Keywords: Post-traumatic growth, coping with stress, self-efficacy