Gümüşhânevî'nin Kur’an’a İki Yönlü Yaklaşımı Ve Âyet Yorumları

Abstract

Bu makalede Ahmed Ziyâuddin Gümüşhânevî’nin Câmi?u’l-Usûl ve Câmi?u’l-Usûl Zeyli ile Levâmi?u’l-?Ukûlisimli eserleri esas alınarak onun Kur’an’a bakışı ve âyetleri tefsiri incelenecektir. Bu eserlerin ilk ikisi tasavvuf,diğeri hadis alanına ilişkindir. Gümüşhânevî’nin tasavvuf eserlerindeki Kur’an’a yaklaşımı ve yorumu, hadisşerhindeki ile aynı değildir. Çalışmada bu farklılık göz önünde bulundurularak onun iki yönlü Kur’an’a yönelişive açıklamaları ele alınacaktır. Bunların ilki, sezgiyle ilgili olduğu için makalede “irfânî yaklaşımı ve yorumları”başlığıyla, diğeri zahiri ilimleri gerektirdiği için “beyânî yaklaşımı ve yorumları” başlığıyla işlenecektir.Gümüşhanevî’nin irfâni yaklaşım bağlamında ayetlere getirdiği yorumlar, Hak Dini Kur’an Dili tefsirinde ElmalılıMuhammed Hamdi Yazır’ın aynı ayete getirdiği yorumlarla karşılaştırılacaktır. Bu sayede onun irfânî yaklaşımıdaha net görülecektir. Bir şahsın birden çok yaklaşım ve yoruma sahip olması, farklı iki alanda söz söylemesiyleaçıklanabilir. Diğer bir deyişle alanın faklılaşmasıyla, Kur’an’a bakış ve âyet yorumları farklılaşabilmektedir.

In this article, Ahmed Ziyâuddin Gumushanevi's view of the Qur'an and interpretation of verses will be examinedon the basis of his works named Cami'u'l-Usûl and Cami'u'l-Usûl Zeyl and Levâmi'u'l-'Ukûl. The first two of theseworks relate to the field of mysticism and the other to the field of hadith. The approach and interpretation ofGumushanevi's Qur'an in the mystic works are not the same as those in the hadith book. In the study, consideringthis difference, his direction and explanation to the two-way Qur'an will be discussed. Their province is concernedwith intuition and will be handled with the title of "irfânî approach and interpretation". The other will be processedwith the title of "declarative approach and interpretation" because it requires profound knowledge. Theinterpretations Gümüşhanevi brought to the verses in the context of the irfânî approach will be compared with theinterpretations he brought from the same verse by Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır. On this point his approachwill be seen more clearly.The fact that a person has multiple approaches and interpretations can be explained bysaying two different areas. In other words, the view of the Qur'an and interpretations of verses can be differentiatedby the fragmentation of the field.