Roma Hukuku’nda Ayni Teminatın Tarihsel Gelişimi Ve Rehin Hakkı (Pıgnus Ve Hypotheca)

Abstract

Ayni teminat, alacaklının alacağına karşılık, başkasına ait bir mal üzerinde ayni bir hak elde ettiği teminat türüdür. Roma Hukuku’nda ayni teminat aşamalı olarak ve praetor’ların faaliyetleri ile gelişmiştir. Bu bağlamda Roma Hukuku’nda öncelikle ayni teminat olarak fiducia (inançlı işlem) ortaya çıkmış, daha sonra zilyetliğin rehinli alacaklıya devredildiği pignus aşamasına ulaşılmış, sonrasında ise rehinin teslimsiz olarak kurulabildiği hypotheca kabul edilmiştir. Rehin hakkı, bir borcun yerine getirilmemesi halinde, alacaklının alacaklarının güvencesi olması için, alacaklı lehine verilen taşınır ve taşınmaz mal güvencesi olarak ifade edilmektedir. Rehin hakkı başkasına ait mallar üzerindeki haklar (iura in re aliena) arasında yer alır. Roma Hukuku’na ilişkin kaynaklarda bu ifade yer alırken, günümüzde sınırlı ayni haklar ifadesi kullanılmaktadır.

Real security is a security kind which is founded against the receivable of creditor and is founded on another person’s property. In Roman law, real security has progressed step by step with the works of praetors. In this regard, firstly, in Roman law as a real security fiducia came out, afterwards the step of pignus was reached in which possession was given to creditor, and lastly hypotheca was accepted in which pledge was founded without delivery. Pledge is expressed as the security of movable and immovable property given on behalf of the creditor, in order to guarantee the receivables of the creditor, if a debt is not fulfilled. Pledge takes part in another person’s rights of property (iura in re aliena). While in the resources which are related to Roman law use this term, today the term of restricted real rights is used.