Bahrü’l-Maârif’in Birinci Bölümünde Yer Alan Vezinler

Abstract

XVI. yüzyılın büyük âlimlerinden, Kanûnî Sultan Süleyman?ın oğlu Şehzâde Mustafa?nın hocası Muslihuddin Mustafa bin Şa?bân (öl. 969/1561)dinî ilimler, mantık, tıp nücûm, edebiyat vs. sahalarında telif, tercüme, şerh ve haşiye olarak birçok eser vermiş; devrinin âlimleri içerisinde velûd bir şahsiyet olarak temâyüz etmiş; Sürûrî mahlasıyla şiirler de yazmıştır. Edebî bilgiler ve şiirdeki teşbih ve mecaz unsurları üzerine Türkçe olarak kaleme aldığı Bahrü’l-maârif adındaki eseri, uzun zaman sahasında beğenilen bir kitap olarak rağbet görmüştür. Ancak eserde bazı eksik ve kusurlu yönler de bulunmaktadır. Bir mukaddime, üç makâle ve bir hâtimeden oluşan Bahrü?l-maârif?in mukaddimesinde ve birinci makâlesinde aruz bahsi yer almaktadır. Burada müellif, Türk edebiyatında yaygın olan veya kullanılan vezinlerin listesini vermektedir. Makalemizde söz konusu listenin, bu alanda yapılan araştırmalarla ne ölçüde uyuştuğu ve onda yer alan vezinlerin durumu ele alınacaktır.

Muslih al-Din Mustafa bin Sha'ban (died.969/1561),one of the great scholars of the 16th century and lecturer of Price Mustafa, the son of Suleyman the magnificient, wrote several works on religion, logic, medicine and was known as a prolific person among his contemporary scholars. He wrote with the penname Sururi. His work, named as Bahr al-maarif and written in Turkish and focusing on the literary information and similes in the poetry was a very popular one in its area. However, there are some faulty and incomplete aspects in this work. His work, consisting of three essays and one epilogue (result), deals with prosody in its first essay and epilogue. Here the author gives a list of meters commonly used in Turkish literature. In our paper, we will examine the extent to which this list complies with the research done in this area.