Kiralık Konak Romanında Özgür Olmayış Fenomeni

Abstract

Kiralık Konak, insan varlığını tehdit eden unsuru, özgür olmayış durumuolarak görünüşe çıkaran bir romandır. Kısa bir ifadeyle, özgür oluşun(sorumlu oluşun) olumsuz şekli olan özgür olmayış durumu, kişininyaşadığı karşılaşma deneyimleriyle açılan ve acilen değerlendirilmesigereken olanaklarını, tepkisel nitelikli eylemleriyle kapatmasıdır. Esiroluştan niteliksel olarak farklı olan özgür olmayış, içinde olunan pekçok durum gibi, insana, farkına varıldığında en yakın, öyle olmadığındaise en uzak durum olarak var olur ve kendisini, sözlerle eylemlerdegörünüşe çıkarır. Aynı zamanda olumsuz bir durumun ismi de olanbu fenomen, adı geçen romanda, asıl kişi Seniha’nın olanaklarını israfedişinde görünüşe çıkar. Diğer bir ifadeyle romanın varlık nedeni deolan Seniha, yaşadığı karşılaşmalarla açılan olanaklarını, kullanıp atmadüşkünlüğünden dolayı kapatırken özgür olmadığını da ortaya koyar.Bu bağlamda romanı değerli kılan husus ise, insan varlığını tehditeden unsuru, özgür olmayış durumu olarak somutlamasıdır.Bu yazıda önce, kavramın kısa bir tanımı yapılmış ve asıl kişinineylemlerini belirleyen en derin unsurun özgür olmayış durumu olduğuortaya konmuştur. Daha sonra ise kapatma ve kaçış düşkünlüğünündolaylı nedenleri tartışılmış ve bu hususun doğrudan nedeninin özgürolmayış durumu olduğu iddia edilmiştir.

Kiralık Konak is the novel that makes visible the factor threatening tohuman existence as the situation of not being free. Shortly, the situationof not being free is the negative form of being free (being responsible).The situation of not being free is making close of person’s ownoppotunities with the reactional qualified actions. These opportunitiesare opportunities which appear with person’s encountering thingand need to be evaluated urgently. It is different from the captivityqualitatively. The situation of not being free is the closest situationwhen it is noticed, it is the farthest situation when it is not noticed forperson like many situation which is been inside. And it makes itselfvisible with words and actions. At the same time, the phenomenon ofnot being free which is also name of a negative situation shows up inwasting of the main character Seniha’s opportunities in this novel. Inother words, Seniha who is also the existence reason of novel makesclose own opportunities which is opened with encountering to realitiesof herself and people because she is fond of instrumentalization whichmeans to use and throw. Thus she shows that not being free. In thiscontext, we should say that the thing which makes precious this novelis making visible the factor threatening to human existence as notbeing free.In this article, firstly the concept is described shortly. And it is provedthat the situation of not being free is the deepest factor determiningmain character’s actions. After, it is discussed that the indirect reasonsof fond of closing and escape. And it is claimed that not being free isthe direct reason of this situation.