Yazar "Atalay, Abdulkadir" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    Türk aydınına sosyolojik bir yaklaşım
    (Kırıkkale Üniversitesi, 1996) Atalay, Abdulkadir; Çevik, Dolunay Şenol
    Aydınlar, tarihsel süreçte Doğu'da ve Batı'da bütün toplumlarda çeşitli adlarla bulunmuşlar ve fonksiyon görmüşlerdir. Sosyologlar da farklı aydın tanımlaması yapmalarına rağmen, birçoğunun birleştiği ortak nokta, aydınların "bilgi"yi bilmekten dolayı her dönemde ve toplumda üstün bir konumda olmaları ve fonksiyonlarını sürdürmeleridir. Eski çağlarda büyücü, müneccim, şaman gibi adlarla fonksiyon gören aydınlar, günümüzün karmaşık toplumsal yapısında çeşitli mesleklerde ihtisaslaşmış kişiler olarak fonsiyon görmeye başlamışlardır. Bu anlamda dün olduğu gibi, bugün de aydınlar, toplumsal yapının biçimlendirilmesinde önemli bir konuma sahiptirler. Aydınların sahip olduğu bu üstün konumu eski Türk toplum yapısında da görmek mümkündür. Eski Türklerde kağanlık tahtına geçecek kişilerde aranan en önemli özelliğin "bilgelik" olması, bu üstün konumun ve önemin bir göstergesidir. Ayrıca, Anadolu Selçuklularında ve Osmanlı imparatorluğu döneminde de, üst düzey görevlere gelmek için medrese tahsili görmek gerekmektedir. Her iki dönemde de âlim bir kişilik taşıyan padişah ve vezirlerin öncülüğünde kurulan medreseler, devlete nitelikli elemanlar yetiştirmek için kurulmuştur. Bu medreselerden yetişen ulema sınıfı, hem devlet tarafından korunmuş, hem de "bilgi" bilen bir kişilik olarak üstün bir konuma sahip olmuştur. Toplumsal yapıda artan fonksiyonlarıyla aydınlar sosyolojisine konu olan aydınların, özellikle Tanzimat'la başlayan batılılaşma akımlarıyla beraber Türk toplumunda da belirleyici rol oynadığı görülmektedir. Türk aydınının artan bu önemini, Türk sosyologlarının dikkate almaması mümkün değildir. Bu çalışma, Türk aydınının toplumsal yapıda kazandığı önemi vurgulamak için yapılmıştır.