Yazar "Atasoy, Abdussamed" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 3 / 3
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Dowry in Ottoman Codes and Court Records(Anadolu Ilahiyat Akademisi, 2024) Atasoy, AbdussamedDowry consists of all kinds of household items, clothing, and similar belongings prepared for the bride. Classical jurisprudence handbooks contain important information about dowry. However, we have not come across any studies on dowry in Ottoman law, which is also included in Ottoman codes and court records. In the Ottoman Classical period codes, similar versions of the same articles generally appear regarding dowry. In the Tanzimat period Ottoman codes, articles related to dowry generally aim to set an upper limit on dowry to prevent extravagance and to prevent obstacles to marriages. In addition to these, the fact that there is an article on n dowry in the Family Law Decree shows that the related topic was regulated in Ottoman codifications. . It can be stated that the customary practice of dowry was widespread in regions where Islamic law is effective, and of course, in the Ottoman Empire. While this custom is important in terms of helping the household of the people who will marry, it can also become a custom that hinders marriage. In the Ottoman practice, if the dowry posed a risk to the prospective spouses or became an obstacle to marriage, limitations were imposed on the scope and amount of the dowry through legal codes. . In this way, dowry, which was originally a beneficial custom for the people to be married, was prevented from harming them. There are numerous disputes and records related to dowry in the Ottoman court records, Istanbul, Konya and Diyarbak & imath;r judge' (kad & imath;) registers (sijil) on dowry were examined and evaluated. The relevant court records contain information regarding which goods were given as dowry, whose property the dowry, belong to disputes between the father and daughter and mother over dowry, and the procedural rules for these disputes, as well as issues like exoneration and reconciliation in dowry. The judge' registers also contain important information regarding the legal status of customs such as title payment and weights, which are distinct from dowry. The fact that the practice of dowry, which is a Muslim practice, was sometimes brought to court among non-Muslims due to disputes shows that this custom is also used by people of different religions.Öğe İSLÂM VE OSMANLI HUKUKUNDA BULUĞ MUHAYYERLİĞİ(2024) Atasoy, Abdussamedİslâm hukukunda henüz buluğa ermemiş olan kız ve erkek çocukların ve akıl hastası kişilerin icbar velayeti ile evlendirilmeleri mümkündür. Bu durumun faydaları olduğu gibi kötüye kullanılması durumunda zararları da hasıl olabilmektedir. Hanefi mezhebi dışındaki üç mezhebe göre icbar velayeti hakkına sahip olanlar oldukça sınırlıdır. Hanefi mezhebinde ise bu hak sahipleri geniş bir gruptan müteşekkildir. Bu sebeple yalnızca Hanefi mezhebine özel bir durum olarak icbar velayeti ile evlendirilen kişilerin, buluğa erdiklerinde veya ifâkat bulduklarında nikah akdini feshetme imkanı söz konusudur. Küçük çocukların ve akıl hastalarının velileri tarafında evlendirilmeleri durumunda söz konusu nikah akdi gayr-ı lazım olur. Küçük çocuklar baliğ olduklarında, akıl hastaları ise ifâkat bulduklarında söz konusu nikah akdini feshettiklerinde akit sona erer. Bu hakkı kullanmadıkları durumda ise nikah akdi lazım hale gelir. Osmanlı hukukunda diğer fıkıh konularında olduğu gibi buluğ muhayyerliği konusunda da Hanefi mezhebi görüşü hakimdir. Bu sebeple küçük yaşta evlendirilen ve buluğa eren kişilerin zaman zaman nikah akdini feshetmesi, fetva kitapları, kadı sicilleri ve sakk kitaplarında karşımıza çıkmaktadır.Öğe Osmanlı Kanunlarında ve Mahkeme Kayıtlarında Çeyiz(2024) Atasoy, AbdussamedÇeyiz; gelin için hazırlanan her türlü ev eşyası, kıyafet ve benzeri eşyalardan oluşmaktadır. Çeyiz konusunda klasik fıkıh kitaplarında önemli bilgiler yer almaktadır. Bununla beraber Osmanlı kanunnamelerinde ve mahkeme kayıtlarında da yer alan “Osmanlı hukukunda çeyiz” konusunda herhangi bir çalışmaya rastlamadık. Osmanlı Klasik dönemi kanunnamelerinde çeyize ilişkin olarak genellikle aynı maddenin benzer şekilleri yer almıştır. Tanzimat dönemi Osmanlı kanunnamelerinde yer alan çeyize ilişkin maddeler genellikle çeyizin israf ve evliliklerin önünde set olmasının engellenmesi amacına binaen çeyiz üst sınırını belirleme şeklinde meydana gelmiştir. Bunlara ek olarak “Hukuk-ı Aile Kararnamesinde” de çeyiz ile alakalı bir maddenin bulunması, ilgili konunun Osmanlı kanunnamelerinde düzenlendiğini göstermektedir. Çeyiz uygulamasının örf olarak İslam hukukunun etkin olduğu coğrafyalarda ve tabi olarak Osmanlı Devleti’nde yaygın olduğu ifade edilebilir. Bu örf aslen evlenecek olan kişilerin yuvasına yapılan yardım olması bakımından önem arz ederken zaman zaman evliliğin önünde engel olan bir âdete de dönüşebilmektedir. Osmanlı uygulamasında çeyizin evlenecek kişilere zarar vermesi, evliliklerin önünde engel haline gelmesi durumunda çeyizin kapsam ve miktarına kanunnamelerle sınırlamalar getirilmiştir. Bu sayede asıl olarak evlenecek kişiler açısından faydalı bir örf olan çeyizin bu kişilere zarar vermesinin önüne geçilmiştir. Osmanlı mahkeme kayıtları olan kadı sicillerinde çeyize ilişkin çok sayıda ihtilaf ve kayıt bulunmaktadır. Çeyize dair İstanbul, Konya ve Diyarbakır kadı sicilleri dikkate alınarak incelenmiş ve bu kayıtlar değerlendirilmiştir. İlgili mahkeme kayıtlarında hangi malların çeyiz olarak verildiği, çeyizin kimin malı olduğu, çeyizde kız ile baba arasında kız ile anne arasında meydana gelen ihtilaflar ve bu ihtilaflarda ispat usulü, çeyizde ibra ve sulh gibi konular hakkında bilgiler yer almaktadır. Başlık parası ve ağırlık gibi âdetlerin çeyizden farklı olduğuna ilişkin ve bunların hukuki durumu hakkında da kadı sicillerinde önemli bilgiler yer almaktadır. Müslümanlara ait bir uygulama olan çeyiz uygulamasının zaman zaman gayrimüslimler arasında da ihtilaf dolayısıyla mahkemeye taşınması bu örfün farklı dinlerden olan kişiler tarafından da kullanıldığını göstermektedir.
