Yazar "Bozdemir, Zeynep" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Türkiye- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ilişkileri (1920-1945)
    (Kırıkkale Üniversitesi, 2019) Bozdemir, Zeynep; Albayrak, Mustafa
    Bu çalışmada, 1920-1945 yılları arasında Türk-Sovyet ilişkileri incelenmiştir. İlişkilerin tarihi incelendiğinde bu dönem için, Türk-Rus ilişkileri tarihinin özetidir demek mümkündür. Başlangıcından bugüne savaşlar, krizler ve ittifaklarla şekillenen ilişkilerde, uluslararası alanda meydana gelen değişikliklerin, ulusal çıkarlara ve güvenlik politikalarına yansıdığı görülür. Bu dönemde de genel savaşların dünyayı yeniden şekillendirmesinden Türkiye ve Rusya'da payını almış, işbirliği, dostluk ve düşmanlıktaki dönüm noktalarını ulusal çıkarların yönü belirlemiştir. Çalışılan dönem, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Türk Milleti'nin bağımsızlık mücadelesi ve Ankara'da yeni hükümetin kuruluşu ile başlamaktadır. Birinci Dünya Savaşı sonunda hem Türkiye'nin hem de Rusya'nın siyasal rejimlerini değişmiş, her iki ülke de varlığını devam ettirmek için mücadele etmek zorunda kalmıştır. Emperyalizmin, devletlerin bekasını tehdit ettiği bir ortamda, İngiliz emperyalizmine karşı savaşan, Türkiye ve Rusya, 1921 yılında bir antlaşma yaparak dostluk ve işbirliğinin temellerini atmıştır. 1925 yılında Paris Antlaşması ile perçinlenen dostluk, 1939 yılına kadar küçük krizler yaşansa da devam etmiştir. Bu dönemde uluslararası toplantılarda yapılan işbirliği hem Türkiye'nin hem Sovyetler Birliği'nin uluslararası alanda yeni ve güçlü birer aktör olarak yerlerini almalarında etkili olmuştur. 1939 yılından itibaren ise uluslararası politikada meydana gelen değişiklikler ve ulusal çıkarların farklı yönlerde tezahür etmesiyle dostluk yerini karşılıklı güvensizliğe bırakmıştır. Bu şekilde başlayan II. Dünya Savaşı yılları, Rusya'nın savaşın dışında kalamadığı, Türkiye'nin ise savaş dışı kalmakla beraber, Alman ve İtalyan tehdidinin yanı sıra, Rus tehdidini hissettiği, yıllar olmuştur. Sovyetler Birliği, savaşın son yıllarında, tarihi politikalarını canlandırmış, Türkiye'ye karşı tutumunu değiştirmiştir. Savaştan sonra ise, Rus politikaları, Türkiye'nin ulusal güvenliğini ve toprak bütünlüğünü tehdit eder hale gelmiştir. Türkiye bu tehdit karşısında, Akdeniz ve Ortadoğu'daki menfaatlerinin güvenliği için, Türkiye'nin toprak bütünlüğünü ve bağımsızlığını önemseyen, İngiltere ve Amerika ile ilişkilerini geliştirmiştir. Stalin'in ölümünün ardından Rusya, Türkiye ile ilişkilerini yumuşatmak için adımlar atmış olsa da Türkiye, Rusya'nın emperyalist politikalarına karşı, ulusal güvenliğinin teminatı olarak NATO'yu görmüştür. Böylece, NATO'ya giren ve Batı Blokuna dahil olan Türkiye'nin, eski dostu Rusya ile politikaları ve yolları ayrılmıştır. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Birinci Dünya Savaşı sonrasında, Türkiye ve Rusya'nın genel durumu açıklanmış, ilk temaslar anlatılmıştır. İkinci bölüm, 1920 yılı ile başlayan ilişkilerin gelişmesi ve yardımlaşma dönemidir. Üçüncü bölümde, Lozan Antlaşması, uluslararası işbirliği ve ekonomik ilişkiler açıklanmıştır. Dördüncü bölüm, II. Dünya Savaşı'ndan savaştan önceki savaş hazırlıkları yapılan 4 yılı içermektedir. Beşinci ve son bölümde ise II. Dünya Savaşı'nın Türk-Sovyet ilişkilerine etkisi tüm yönleriyle incelenmiştir. Son olarak 1945 yılı gelişmeleriyle dostluğun sona erişi, açıklanmıştır.