Yazar "Can, Beyza Gül" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    İlaç hukukunda patent ile sağlanan hukuki koruma ve bolar istisnası
    (Kırıkkale Üniversitesi, 2023) Can, Beyza Gül; Durak, Yasemin
    Günümüzde ilaç endüstrisi hem sağlık sektöründeki ihtiyaçları büyük ölçüde gideren hem de dünya ekonomisi açıdan büyük bir öneme sahip olan bir sektördür. Yeni ilaçların keşfi, uzun soluklu araştırma ve geliştirme süreçleri gerektirir ve bu süreçlerde büyük miktarda kaynak ve zaman harcanmaktadır. İlaç şirketleri, bu araştırma ve geliştirme faaliyetlerine yatırım yaparak hastalıkların tedavisini, hastaların yaşam kalitesinin artırılmasını ve sağlık sorunlarının çözülmesini amaçlamaktadır. İlaç şirketlerinin yapmış olduğu bu yatırımların korunması ve rekabet avantajlarının sürdürülebilmesi için patentler büyük önem teşkil etmektedir. İlaç patentleri, hak sahiplerine belirli bir süre boyunca o ilacı üretme, satma ve dağıtma noktasında münhasır yetkiler sağlamakta ve bu sayede şirketlere yapmış oldukları yatırımları geri kazanma ve kar elde etme imkanı vermektedir. Aynı zamanda ilaç patentleri hak sahibine diğer üretici şirketler karşısında rekabet avantajı sağlamakta ve başka şirketlerin benzer ürünleri piyasaya sürmesini engellemektedir. Bu şekilde ilaç şirketlerini, araştırma geliştirme faaliyetlerini finanse edip yeni tedaviler sunmaya ve sağlık alanında ilerlemeler kaydetmeye teşvik etmek amaçlanmaktadır. İlaç patentlerinin süresi sınırlıdır ve bir süre sonra sağladıkları koruma sona erer. Patent süresinin dolmasının ardından jenerik ilaç firmaları, aynı etken maddeyi içeren alternatif ilaçları daha uygun fiyatlarla piyasaya sürmekte serbestlerdir. Ancak, yeni ilaçların klinik deneylerden geçmesi, düzenleyici onaylar alması ve pazarda yerini bulması bir hayli zaman alır ve bu noktada oluşacak dengesizliğin giderilmesi için Bolar istisnası devreye girmektedir. Bolar istisnası, jenerik ilaç firmalarının, orijinal ilacın patent süresi devam ederken araştırma ve deneme amaçlı olarak ilgili ilacı üretebilmesine olanak sağlayan bir hukuki düzenlemeyi ifade etmektedir. Böylece, jenerik ilaç firmaları, patent süresinin sona ermesiyle hızla piyasaya girebilecek ve ürünlerini öncesinde ruhsata hazırlayabileceklerdir. Bolar istisnası orijinal ilacı koruyan patent süresinin dolmasıyla birlikte muadil ilaçların rekabet ortamında daha uygun maliyetlere üretilmesini sağlamakta ve bu sayede hastalar patent süresi dolmuş ilaçların muadillerine daha uygun fiyatlarda erişebilirken devletlerin sağlık hizmeti alanında üstlendiği maliyetlerden de tasarruf sağlanıp ülkelerin sağlık sistemlerine olan yük azalmaktadır.