Yazar "Cesur, Mahmut" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    Osmanlı Devleti'nde veziriazamlık makamı ve dönüşümü (1299-1656)
    (Kırıkkale Üniversitesi, 2022) Cesur, Mahmut; Açikgöz, Üyesi Fatma Ünyay
    Osmanlı İmparatorluğunda veziriazamlık makamının görev çeşitliliği bakımından geniş bir çerçevesi bulunmaktadır. 15. Yüzyılın ilk yarısı içerisinde devletin bir imparatorluk kimliğine bürünmesiyle eş zamanlı olarak veziriazamlık da II. Mehmed tarafından kurumsallaştırılmıştır. Makamın devlet hiyerarşisi içerisindeki yeri kimi zaman imparatorluğun içerisinde bulunduğu muhtelif durumlara göre değişkenlik göstermiştir. Kimi zaman ise bu değişkenliklerin kaynağı devletin güç ve statüsünden bağımsız; darbe teşebbüsleri, saray içi siyaset ve hizipleşme gibi etkenler olmuştur. Osmanlı siyasi tarihinin olduğu kadar Osmanlı diplomasi tarihinin de ayrılmaz parçası olan veziriazamlar, imparatorluğun başkenti İstanbul'dan nüfuz ettiği her coğrafyaya otoriter kimlikleri vasıtasıyla az ya da çok bir etkide bulunmuştur. Bunun bir sonucu olarak cumhuriyetin ilk yıllarından bugüne dek vezâret makamının yapısı ve kurumsal kökenlerinin yanı sıra bireysel olarak vezirler devlet adamlıkları, edebi kişilikleri, tarihçilikleri gibi özellikleriyle sıklıkla ele alınmıştır. Oysaki vezirlerin iç ve dış politika üzerinde etkili oldukları köklü değişimler yeteri kadar ilgi görmemiştir. Bu minvalde sunulan bu çalışma Osmanlı vezirlerinin kuruluştan, 17. yüzyıl ortalarına kadar iç ve dış politika gösterdikleri yönlendirici devlet adamı ve diplomat kimlikleri ile iç dengeler bağlamında ele alınmıştır. Mezkûr tezin birinci bölümü Osmanlı vezirlerini kurucu devlet adamları olarak 14. yüzyılın başlarından Konstantinopolis'in fethine kadar bir yükseliş penceresinden ele almaktadır. İkinci bölüm, II. Mehmed'in ölümü ve II. Selim'in tahta geçişi döneminde Osmanlı vezirlerinin güç dengelerine göre değişen profillerine ve Osmanlı İmparatorluğu'nun genişleme siyaseti bağlamında gösterdikleri etkin role yer vermektedir. Son bölüm yalnızca İmparatorluğun gerileyişini değil aynı zamanda Köprülüler devrine kadar Osmanlı vezirlerinin de liyakat, yetki, otorite bakımından dönüşüm ve değişimi ile ilgilenmektedir. Anahtar Kelimeler: veziriazam, sadrazam, dönüşüm, Çandarlı, vezaret, kul kökenli, devşirme, ilmiye, Türk kökenli