Yazar "Erden, Ayşe" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 5 / 5
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Comparative pollen morphology studies on some species of Brassicaceae in Turkey(2021) Erden, Ayşe; Menemen, YusufPollen aperture type, shape, size, polar axis length, equatorial axis length, P/E ratio, colpus length, thickness ofthe sexine and nexine, S/N ratio, ornamentation type, and lumen shape and width were determined by using light andscanning electron microscope. A multivariate analysis was carried out using the Gover’s general similarity coefficientand UPGMA based on 3 qualitative and 8 quantitative pollen characters for 43 taxa belonging to 30 genera and 19tribes. In all of the taxa studied, the pollen grains were generally small or medium-sized, tricolpate, except in Matthiolalongipetala, with an inconspicuous aperture. The shape varied from prolate-spheroidal to perprolate. The exineornamentation was microreticulate, reticulate, or macroreticulate. In some species, reticulate ornamentation was foundtogether with microreticulate, and in some others, with macroreticulate ornamentation. It was seen that some taxabelonging to some genera placed near each other in the dendogram partially supported some tribes, such as Brassiceae,Alysseae, Sisymbrieae, and Camelineae. It is notable that some closely-related tribes were placed near each other on thedendrogram, which partially supports some previous molecular studies. In addition to exine ornamentation, the pollensize, shape, sexine and nexine thickness, and colpus length were the most useful characters. These characteristics can beused to identify and distinguish some genera, species and partly tribes within the family. They also provide detailedinformation on the pollen grains of some Brassicaceae taxa, some of which were studied herein for the first time, andthis knowledge will be useful for comparisons in future pollen studies.Öğe Geçmişten Günümüze Cruciferae (Lahanagiller) Familyası: Sistematiği ve Filogenisi(2019) Erden, Ayşe; Menemen, Yusufİlk olarak Jussieu tarafından Latince bir betimle geçerli olarak yayınlanan Cruciferaefamilyası içerisinde meyve, embriyo ve tüy gibi karakterlerde gözlemlenen geniş homoplazidikkate alınmadan yapılan supragenerik sınıflandırmalar son derece yapay olup, familyanınfilogenetik ve taksonomik çalışmalarında çok sınırlı bir değere sahiptir. Moleküler biyoloji vebiyoinformatik alanındaki gelişmeler bitki sistematiği ve filogenetik alanda, özellikle deekonomik ve etnobotanik açıdan önemli olan Cruciferae familyasında devrim yapmıştır.Familya içerisinde ana soyların akrabalık ilişkileri yapılan moleküler çalışmalarla büyükölçüde aydınlatılmış olmasına rağmen, oymak düzeyinde akrabalık ilişkileri hakkında yeterlibilgi henüz ortaya konmamıştır. Supragenerik sınıflandırmanın olgunlaşması için, daha fazlamoleküler belirtecin kullanıldığı ve daha fazla taksonun yer aldığı moleküler çalışmalaraihtiyaç bulunmaktadır.Öğe Kırıkkale'deki Brassicaceae türlerinin morfolojik, anatomik, palinolojik ve moleküler filogenetik yönden araştırılması(Kırıkkale Üniversitesi, 2018) Erden, Ayşe; Menemen, YusufBu tez çalışması, 2012-2017 vejetasyon dönemlerinde Kırıkkale ilinde doğal yayılışa sahip Brassicaceae familyasından 28 cinse ait 43 takson üzerinde gerçekleştirilen morfolojik, palinolojik, anatomik, moleküler, taksonomik ve filogenetik çalışmaları içermektedir. İncelenen taksonların betimi, teşhis anahtarı, çiçeklenme zamanı ve habitatı ile ilgili bilgiler güncellenmiştir. Polen tanelerinin şekilleri prolat-sferoyidal ilâ perprolat arasında değişmektedir. Bütün taksonlar trikolpat apertüre sahiptir, ancak Matthiola longipetala'da kolpuslar çok belirgin değildir. Polenler genel olarak küçük ve orta büyüklüktedir. Aethionemeae, Sisymbrieae, Cardamineae, Chorisporeae, Conringieae, Descurainieae, Euclidieae ve Hesperideae oymaklarında sadece küçük polenler bulunurken diğer oymaklarda ise hem küçük hem orta büyüklükte polenler vardır. En büyük polenlerin bulunduğu Alyssum simplex, Fibigia clypeata, Lepidium draba türlerinde polar eksen 35,97 µm uzunlukta iken, en küçük polenlerin bulunduğu polar eksen Descurainia sophia türünde 10,9 µm uzunluktadır. Ekzin ornamentasyonu mikroretikulat, retikulat ve makroretikulattır. Yaprak epidermisi elektron ve ışık mikroskobunda çalışılarak epidermis hücrelerinin şekli, büyüklüğü, antiklinal hücre duvarlarının şekli, stoma tipi, şekli ve büyüklüğü belirlenmiştir. Epidermis hücrelerinin düzensiz şekilli, dikdörtgensi veya çokgen şeklinde, epidermisdeki hücrelerin antiklinal duvarlarının düz ilâ kemerli, kemerli, az fırfırlı, fırfırlı ve kıvrımlı olmak üzere beş farklı tipte olduğu görülmüştür. Stomalar yaprağın her iki yüzünde bulunmakta olup genellikle anisositik tiptedir. Sinapis arvensis ve Calepina irregularis gibi türlerde anisositik stomalarla birlikte az sayıda da anömositik tipte stomanın varlığı da tespit edilmiştir. Çalışılan türlerde stoma indeks oranı 0,73-1,42 arasında bulunmuştur. Stoma indeks oranı en düşük Sisymbrium loeselii ve en yüksek Draba nana türünde görülmüştür. Yaprak epidermisinde salgısız ve salgılı tüyler ayırt edilmiştir. Salgısız tüyler tek hücreli olup, basit, Y-şekilli, 2, 3 veya 4 kollu, dalsı, yıldızsı, kalkansı ve çengelli şekillerdedir. Salgılı tüyler ise çok hücreli bir sap ve yuvarlağımsı çok veya tek hücreli bir baştan oluşmuştur. Tüy yüzeyi süslenmesi ise düz, noktasal tüberküllü, çizgisel tüberküllü, siğilli ve emzik şeklinde tüberküllü olarak ayırt edilmiştir. Hücre kavislenmesi, Diplotaxis tenuifolia, Lepidium draba, Neslia paniculata, Draba nana, Microthlaspi perfoliatum ve Aethionema dumanii türlerinde konveks olup, diğer türlerde düzdür. Epikutikular yüzey süslenmesi düz, çizgili, kırışık ve K.-çizgili olmak üzere 4 tipte görülmüştür. Genel olarak bakıldığında kırışık ve K.-çizgili epikutikular yüzey süslenmesi en yaygın olan tiplerdir. Kutikula üzerindeki mumsu örtü kabuksu, kristalsi, filmsi ve düz tabakalı olmak üzere 4 çeşittir. En yaygın olarak düz tabakaya, daha sonra ise filmsi mumsu örtüye rastlanmıştır. Kırk bir türe ait nrDNA ITS bölgesi nükleotit dizisi elde edilmiştir. Bu dizilerin uzunluğu yaklaşık olarak 700 bç civarındadır. Filogenetik analizler, bu çalışmada toplanan bitkilerden elde edilen diziler ile gen bankasından (GenBank) temin edilen dizilerle yapılmıştır. Ayrıca, vejetatif ve generatif morfoloji, yaprak epidermisi ve polen karakterlerine dayalı olarak ta filogenetik analizler gerçekleştirilmiştir. Bu tez çalışmasında nrDNA ITS dizilerine dayalı olarak yapılan analizlerde elde edilen sonuçlar genellikle önceki önemli bazı çalışmalarla uyum göstermiştir; bazen de farklı sonuçlar elde edilmiştir. Bu çalışmaya göre, Aethionemeae, Alysseae, Anchonieae, Arabideae, Brassiceae, Cardamineae, Chorisporeae, Coluteocarpeae, Descurainieae, Erysimeae, Hesperideae, Isatideae, Lepidieae ve Sisymbrieae oymakları monofiletik; Conringieae ve Thlaspideae oymakları polifiletik; Camelineae oymağı ise parafiletik olarak ortaya çıkmıştır. Çalışma kapsamında Microthlaspi'nin Thlaspi cinsinden ayrılması ve Calepina cinsinin Brassiceae oymağının dışında yer alması desteklenmiştir. Türkiye Florası'ndaki Cardaria draba türünün Lepidium cinsine aktarılması ve Boreava cinsinin de Isatis cinsiyle birleştirilmesi doğrulanmıştır. Erysimum cinsinin Camelineae oymağından ayrı monofiletik bir grup oluşturmuştur. Coluteocarpeae oymağının Thlaspideae ve Conringieae oymakları ile aynı klad üzerinde bulunması bu üç oymak arasındaki yakın ilişkiyi göstermektedir.Öğe Lappula Cinsi (Boraginaceae) ve Türkiye’deki Türlerinin TürkçeAdlandırılması(2020) Erden, Ayşe; Menemen, Yusuf“Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler)” kitabında Türkiye’de yetişen bitkilerdenHodangiller (Boraginaceae) familyasından Lappula cinsine ve L. barbata türüne Türkçebilimsel ad olarak “Gürke” ve cinse ait diğer altı türe de bu isimden türetilmiş adlar verilmiştir.Aslında, “Gürke” adı L. barbata, L. microcarpa, L. patula ve L. sessiliflora kombinasyonlarınıyapan yazarın adıdır ve muhtemelen bilinçli şekilde bitki adı olarak kullanılmamıştır.Dolayısıyla, bitkinin halk tarafından kullanılan adı değildir. Arazi ve literatür çalışmalarındaL. barbata bitkisine “Dikenli çiğit” ya da “Çiğit otu” denildiği tespit edilmiştir. Bu nedenle,Türkçe Bilimsel Bitki Adları Yönergesi’ne uygun olarak, Lappula cinsi ve L. barbata için“Dikenli çiğit” ve Türkiye'de yayılış gösteren diğer türleri için de “Çiğit otu”ndan türetilmişyeni isimler önerilmektedirÖğe Türkiye’de yayılış gösteren Turpgiller (Brassicaceae) familyasına ait taksonların yaprak tüy özellikleri üzerine mikromorfolojik bir çalışma(2017) Erden, Ayşe; Menemen, YusufTürkiye'de yayılış gösteren Turpgiller (Brassicaceae) familyasından 15 oymağın 28 cinsine ait 42 türün yaprak tüy özellikleri mikromorfolojik olarak ışık mikroskobu ve SEM ile çalışılmıştır. Taksonlar tüylülük durumu bakımından tüysüz, seyrek tüylü ve yoğun tüylü olarak üçe ayrılmıştır. Tüyler salgısız ve salgılı olarak ayırt edilmiştir. Salgısız tüyler tek hücreli olup, basit, Y-şekilli, 2, 3 veya 4 kollu, dalsı, yıldızsı, kalkansı ve çengelli şekillerdedir. Salgılı tüyler ise, çok hücreli bir sap ve küremsi çok hücreli bir baştan oluşmaktadır. Tüy yüzeyi süslenmesi düz, noktasal tüberküllü, çizgisel tüberküllü, siğilli, emzik şeklinde tüberküllü olarak ayırt edilmiştir. Alysseae, Camelineae, Thlaspidieae ve Aethionemeae oymaklarının kendi bireyleri arasında tüylülük durumu bakımından homojenlik göstermesi göze çarpan bir durumdur. Brassiceae, Lepidieae, Sisymbrieae, Arabideae ve Isatideae oymakları altındaki türler arasında ise tüylülük durumu bakımından bir çeşitlilik vardır. Bazı tüy özellikleri belirli taksonlara özgü olarak tespit edilmiştir. Çok hücreli salgı tüyüne sadece Chorispora tenella'da rastlanırken, emzik şeklinde tüberkül süslenmesi yalnızca Erysimum türlerindeki 2-4 kollu tüylerde görülmüştür. Camelina rumelica ve C. hispida türlerinde yaprak alt yüzeyinde basit ve Y-şekilli tüyler beraber bulunurken üst yüzeyinde sadece basit tüyler vardır. Alyssum desertorum türünde yaprak alt yüzeyinde sadece kalkansı tüyler bulunurken üst yüzeyinde kalkansı tüylerle beraber dalsı tüyler de bulunmaktadır. Camelina türleri ve Alyssum desertorum dışında incelenen tüm taksonlarda yaprak alt ve üst yüzeyinde belirgin bir tüy farklılığı gözlenmemiştir
