Yazar "Ertekin, Esra" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 2 / 2
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Bakara ve Âl-i İmrân Sûrelerinde Mücâhid b. Cebr’in İbn Abbas’a Dayandırdığı Rivayetler -Taberî Tefsiri Özelinde(2022) Şahin, Davut; Ertekin, EsraÇalışmada tâbiîn müfessiri Mücâhid b. Cebr’in, hocası İbn Abbas’tan naklettiği tefsir rivayetleri konu edilmektedir. Söz konusu rivayetler; içeriği, Mücâhid’in görüşüyle uyuşması, Taberî’nin bunları tercih etmesi açısından incelenmektedir. Çalışma Taberî’nin Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân adlı tefsiri özelinde, Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerinde yer alan rivayetler üzerinden yürütülmektedir. Söz konusu eserin ilgili bölümü tarandığında Mücâhid’in, bazı âyetlerin tefsirindeki açıklamayı sahâbeden naklettiği görülür. Görebildiğimiz kadarıyla onun, sözünü aktardığı sahâbiler farklılık arz etmektedir. Ancak bu aktarımların birçoğunun Abdullah b. Abbas’a dayandığı anlaşılmaktadır. Bunun nedeni, kanaatimizce ikisi arasındaki hoca öğrenci ilişkisidir. Mücâhid’in hocasından yaptığı aktarımları âyetleri açıklamaya ve Kur’ân ilimlerine dair nakilleri biçiminde iki başlıkta inceledik. İlk başlığı; fıkhî ve kelime izahına ilişkin nakilleri biçiminde ikiye ayırdık. Mücâhid’in hocasından aktardığı fıkhî açıklama içerikli aktarımlar diğerlerine nispetle çoktur. Hakkında rivayet aktardığı âyetlerin bazısı için Mücâhid’in kendi açıklamaları da vardır. Bu açıklamaların bir kısmında Mücâhid hocasıyla aynı düşünmekteyken bir kısmında hocasına itiraz etmektedir. Bazen de Mücâhid’in yaptığı izah, hocasından naklettiği bilgiyi tamamlama şeklinde olmaktadır. Mücâhid’in İbn Abbas’tan kelime izahı içerikli aktarımlarına gelince, bu tür rivayetlerde bazen âyetin bir kelimesi bazen de bir ibaresi açıklanmakta, kelimenin sözlük anlamı veya kastedilen mana üzerinde durulmaktadır. İkinci başlığı ise üç alt başlık altında sunduk. Esbâb-ı nüzûl rivayetleri diğerlerinden fazla olduğu için müstakil olarak ele aldık. Nesh, muhkem – müteşâbihi bir başlıkta, gramer, darb-ı mesel ve mübhemâtı ise diğer bir başlıkta örneklerle inceledik. Çalışmada incelediğimiz bazı nakillerde, Mücâhid’in hocasıyla aynı görüşte olduğunu bazısında ise farklı düşündüğünü tespit ettik. Aynı şekilde Taberî’nin de bu aktarımlarda kimi rivayetleri tercih ederek kimini de etmeyerek seçici davrandığını gördük.Öğe Taberî tefsirinde Bakara ve Âl-i İmrân sûrelerine ait Mücâhid b. Cebr rivayetleri(Kırıkkale Üniversitesi, 2023) Ertekin, Esra; Şahin, DavutÇalışma, Taberî'nin Câmiu'l-beyân an te'vîli âyi'l-Kur'ân adlı tefsirinde Bakara ve Âl-i İmrân sûreleri özelinde Mücâhid b. Cebr'e ait rivayetleri konu edinmektedir. Kendisine ulaşan rivayetleri eserinde toplamaya çalışan Taberî'nin tefsirine bakıldığında neredeyse her sayfada Mücâhid'e ait bir açıklamayla karşılaşılmaktadır. Bu sebeple çalışma söz konusu tefsirdeki Bakara ve Âl-i İmrân sûreleriyle sınırlandırılmıştır. Çalışma konusu olan rivayetler, Taberî tefsirine Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî'nin tahkik yaptığı nüsha taranarak tespit edilmiştir. Tarama neticesinde bulunan rivayetler, içeriği açısından incelenmiştir. Yapılan çalışmayla bu tefsirde söz konusu iki sûre için Mücâhid'den gelen rivayet hacmi görülmüştür. Bunun yanı sıra rivayetlerin içerik olarak ne tür özelliklere sahip olduğu tespit edilmiştir. Bu noktada müfessirden nakledilen rivayetler; müfessirin Hz. Peygamber ve sahâbeden aktarımları, yorumundaki dayanakları, araçları, âyetleri açıklama yönleri ve Kur'ân ilimleri başlıklarında örneklerle anlatılmıştır. Bu çerçevede Mücâhid'in kendinden önceki neslin tefsirini naklettiği ve bunun yanında kendi kanaatini belirtmekten kaçınmadığı hatta sahâbenin izah yapmadığı birçok âyete dair görüş ifade ettiği görülmüştür. Onun yaptığı açıklamaların Kur'ân ilimlerine temel oluşturduğu görülmüştür. Müfessirin rivayetleri ayrıca tefsiri özelinde çalıştığımız Taberî'nin değerlendirmeleri açısından da ele alınmıştır. Bu bağlamda Mücâhid'e ait birçok açıklama kabul görmüş iken bazı açıklamaları tercih edilmemiş hatta bazıları eleştirilmiştir. Ortaya çıkan bu veriler ışığında tâbiîn neslinin meşhur müfessirlerinden Mücâhid'in tefsir alanına sağladığı katkı anlaşılmaya çalışılmıştır.
