Yazar "Teke, Adem" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • [ X ]
    Öğe
    Sığırkuyruğu otu özütünün izole sıçan trakeası üzerine etkisinin araştırılması
    (Kırıkkale Üniversitesi, 2024) Teke, Adem; Yıldırım, Ebru; Yarsan, Ender
    Tıbbi ve aromatik bitkiler insanlar tarafından çeşitli hastalıklara karşı eski çağlardan beri kullanılmaktadır. Günümüzde gıda, ilaç, kozmetik, tarım gibi pek çok alanlarda bu bitkilerden yararlanılmaktadır. Verbascum (Sığırkuyruğu) bitkisi de gerek ülkemizde gerekse diğer ülkelerde çeşitli hastalıklara karşı kullanılmaktadır. Bu hastalıkların başında solunum sistemi hastalıkları gelmektedir. Bu çalışmanın amacı Verbascum Speciosum Schrad. bitkisinin yapraklarından ve çiçeklerinden hazırlanan su ve metanol ekstraktlarının izole sıçan trakeası düz kası üzerine etkisinin araştırılmasıdır. Çalışmada kullanılan bitki materyali Temmuz ayında Ankara ili sınırlarından toplandı. Toplanan bitkinin tür ve cins tayini Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Herbaryumuna yaptırıldı ve bir örnek herbaryuma bırakıldı. Bitkiler kurutulduktan sonra ultrasonik ekstraksiyon yöntemi ile çiçek metanol ekstraktı (ÇME), yaprak metanol ekstraktı (YME), çiçek su ekstraktı (ÇSE) ve yaprak su ekstraktı (YSE) olmak üzere dört ekstrakt hazırlandı. Ekstraktlar sıçanlardan izole edilen trakealara izole organ banyosunda hem doğrudan hem de potasyum klörür (KCI), karbakol (CCh) ve asetilkolin (ACh) ile ön kasılma oluşturularak uygulandı. Veriler izometrik gerim ileticisi ile ölçülüp bilgisayara kaydedildi. Hazırlanan ekstraktların toplam fenolik ve flavonoid madde miktarları gallik asit ve kuersetine eşdeğer şekilde spektrofotometrik olarak ölçüldü. Analiz sonucuna göre ÇME ve YME'de sırasıyla 11,3±0,0065 ile 17,1±0,0066 g ekstre/mg flavonoid madde içerirken, su ekstraktlarında flavonoid maddeler tespit edilmedi. Fenolik madde miktar ölçümünde en fazla miktar YME'de (76,1±0,011 g ekstre/mg) tespit edildi, diğer ekstraktların benzer miktarlarda fenolik madde içerdiği saptandı. Ekstraktlarda AChE inhibitörü varlığı Ellman metodu ile araştırıldı. ÇME, YME, ÇSE, YSE'nin asetilkolinesteraza karşı IC50 değerleri sırasıyla 0,001025 ?g/ml, 0,000949 ?g/ml, 0,001179 ?g/ml, 0,001098 ?g/ml bulundu ve sonuçlar AChE inhibitörü olarak bilinen takrinle (0,000725 ?g/ml) karşılaştırıldı. Tüm ekstraktlarda AChE inhibitörü olduğu görüldü. Metanol ekstraktlarının IC50 değerleri su ekstraktlarına göre daha yüksek bulundu. Deneylerde 16-18 haftalık, ağırlıkları 250-300 g arası değişen Wistar albino ırkı 80 adet erkek sıçandan izole edilen trakea halkaları kullanıldı. Sıçanlar beşerli gruplara ayrıldı ve 12 saat aydınlık, 12 saat karanlık ortamda yem ve su kısıtlaması yapılmadan beşerli gruplar halinde kafeslerde tutuldu. Deneylerde toplam 16 protokol uygulandı. Ekstraktlar izole sıçan trakeası üzerine doğrudan denendi; YME organda kasılma veya gevşeme cevabı oluşturmadı. YSE, ÇSE ve ÇME'nin doza ve ekstrakt çeşidine bağımlı değişen oranlarda kasılma cevapları oluşturduğu görüldü. KCI ve CCh ile ön kasılma oluşturulan sıçan trakeasında tüm ekstraktlar doza ve ekstrakt çeşidine bağımlı gevşeme cevabı oluşturdu. ACh ile yapılan ön kasılmaya YSE ile ÇSE kasılma; YME ile ÇME gevşeme cevabı oluşturdu. Veriler karşılaştırmalı olarak IBM SPSS Statics 20 programı ile istatistiksel olarak değerlendirmeye tabi tutuldu. Ekstraktlar içinde yüzdesel olarak en fazla gevşetici etkiyi YME gösterdi. YME, KCI kasılmasına 10 mg, 30 mg, 50 mg, 100 mg/10 ml dozlarda gevşeme cevabı oluştururken, karbakol ve asetilkolin kasılmalarına ise tüm dozlarda (1 mg, 3 mg, 10 mg, 30 mg, 50 mg, 100 mg/10 ml) yüzdesel olarak değişik oranda gevşeme cevabı oluşturdu. YME 100 mg dozda KCI ile oluşturulan ön kasılmayı % 96,63±26; CCh ile oluşturulan ön kasılmayı % 109,21±2,64; ACh ile oluşturulan ön kasılmayı % 111,45±15,75 oranda gevşetti. Sonuç olarak Verbascum Speciosum Schrad. bitkisi ektraktlarının izole sıçan trakeası üzerine önemli miktarda gevşeme etkisi oluşturduğu tespit edildi. Bu durum bitkinin solunum yolu hastalıklarının tedavisine yönelik çeşitli farmakolojik etken maddeler içerebileceğini göstermektedir.