Yazar "Vurmaz, Mehmet" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Osmanlı'dan Cumhuriyet'e askere alma sistemi (1826-1970)
    (Kırıkkale Üniversitesi, 2007) Vurmaz, Mehmet; Çınar, Y.Hüseyin
    Osmanl Devleti'nin yönetiminde zamanla ortaya ç kan zaaflar, savalarda al nan yenilgiler, dier ülkelerdeki askerlik sistemi ve teknolojisindeki gelimeler Devlet erkân n yeni tedbirler almaya itmitir. Bu maksatla yap lan tüm slah çabalar na ramen bir türlü eski etkinliine kavuturulamayan, yenilik ve gelimelerin önündeki en büyük engel haline gelen Yeniçeri Oca 'n n kald r lmas bir zorunluluk haline gelmitir. Yeniçeri Oca 'n n kald r lmas yla da Türk toplumu aç s ndan yeni bir askere alma uygulamas balam t r. Ancak, Osmanl Devleti'nin yap s , ekonomik durumu ve vatandalar n n sahip olduklar özellikler ile Yeniçeri Oca 'n n kald r l ndan hemen sonra balayan savalar, askere alma uygulamalar n n yaz l kurallar haline getirilmesini geciktirmitir. Tanzimat Ferman ile ilân edilen ilkeler yeni dönemdeki askere alma kurallar n n belirlenmesindeki esas faktörü oluturmutur. +lk olarak 1846 tarihli Kur'a Kanunu ile yaz l kurallar haline getirilen askere alma ilemleri, gayrimüslim unsurlar n tutumlar , yap lan düzenlemelerdeki istisnai durumlar n fazlal ve uygulamalardan doan noksanl klar nedeniyle amac na ulaamam t r. Bir önceki düzenlemenin aksayan hususlar n gidermekten öteye geçemeyen 1870 ve 1886 tarihli Kanunlarla, 1908 tarihli düzenlemeler de bu hedefi gerçekletirmekte yeterli olamam lard r. Ayn amaç dorultusunda, savalardan ve yap lan uygulamalardan elde edilen tecrübeler nda yeni bir anlay la ele al nan, ancak ihtiyaç duyulan konularda s k s k yeni düzenlemeler yap lmas n gerektiren 1914 tarihli Kanun, I. Dünya Sava öncesinde muvakkat olmak kayd yla ç kar lm , Millî Mücadele dönemi ile Cumhuriyet'in ilk y llar nda da uygulanm t r. 1914 tarihli Kanun'un birçok deiiklie uramas , uygulanmas ndaki zorluklar, yetersizlikler ve askere alma uygulamalar nda meydan gelen gelimeler sonucunda, 1914 tarihli Kanunla yap lan düzenlemelerden büyük oranda etkilenen 1927 tarihli Askerlik Kanunu kabul edilerek yürürlüe konmutur. Türk toplum hayat nda, yaz l kurallar haline getirildikten sonra, en uzun süreli yürürlükte kalma özelliine sahip olan 1927 tarihli Askerlik Kanunu, balang çta teferruatl ve her durumu kar layacak ekilde II düzenlenmitir. Ancak, zaman içerisinde ortaya ç kan; beklenmeyen durumlar, kar la lan yeni olaylar, devletin ve bireylerin ihtiyaçlar , dier alanlardaki kanunî gelimeler ile tehdit ortamlar nda eksik kalan yönler, s k s k kanun deiiklii yap lmak suretiyle giderilmeye çal lm t r. Özellikle, tehdit ortam nda ve sosyal yaant da meydana gelen deiiklikler ç kart lan kanun deiikliklerinin nedenlerini oluturmutur. 1927 ilâ 1970 y llar aras nda, dorudan Askerlik Kanunu'nda deiiklik yapan 40 yeni kanun ç kart lm t r. Yap lan düzenlemelerin bir k sm n n ilâve hükümler getirdii, bir k sm n n mevcut uygulamalar n eklini deitirdii, bir k sm n n da art k uygulanmas na gerek kalmayan hükümleri iptal ederek eski duruma dönülmesini salad görülmütür. Dolay s yla, yasal zorunluluklar d nda, askerlik hizmeti gibi Türk toplumunda son derece önemli olan bir konuyu düzenleyen kurallar n; ülkenin gelimilii, gelimeye elverililii, siyasî, ekonomik, askerî ve sosyal faktörlerdeki deiimlerin etkileri ile dier ülkelerde meydana gelen gelimelerin de dikkate al narak genel hususlar içerecek ekilde düzenlemeye gidilmesinin daha mant kl olaca sonucuna var lm t r. Ayr ca, 1914 tarihli Kanun'dan büyük oranda etkilenen 1927 tarihli Askerlik Kanunu'ndaki düzenlemelerin; geçen süre zarf nda edinilen tecrübeler, uygulamalardan elde edilen sonuçlar, teknolojik ve modern gelimeler ile ülkenin ve toplumun içinde bulunduu durum ve ihtiyaca cevap verecek ekilde yeniden ele al nmas n n askere alma uygulamalar n daha etkin yapaca düünülmektedir.