Causality Problem By David Hume and Gazali
[ X ]
Tarih
2015
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kırıkkale Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
In this article it is tried to clarify the thoughts of 18th century’s Scottish philosopher David Hume’s and 11th century’s ıranian islamic philosopher Gazali’s about causality problem. Causality is commonly being identified as “an event and the effects are interconnected to eachother in a particular way, there is always a reason for anything in the nature or that everthing can be explained by attributing to an event, the assertion that the same causes will give the same result at the same conditions or the principle, which states the obligation of the relation between the event and effect”. Causality problem has been a topic of discussion throughout the history of philosophy. Gazzali explains causality as evitable by associating with the puissance of almighty God and habit. On the other hand, David Hume associated causality with habits and inclinations. So, he came to the same conclusion and criticised causality. Nothwithstanding they had similiar ideas, it is revealed that they are differences in terms of understanding and interpreting. At the present time, it is known that the effects of this two thinkers still have an important place
Bu çalışmada 18 yüzyıl İskoç filozofu David Hume ile 11 yüzyıl İran’lı İslam filozofu Gazali’nin nedensellik problemi ile ilgili görüşleri açıklanmaya çalışılmıştır. Nedensellik genel olarak olay ve olguların birbirine belli bir şekilde bağlı olması, doğadaki her şeyin bir nedeninin olması veya her şeyin bir nedene bağlanarak açıklanabilecek olması, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiası, nedenle etki arasındaki bağlantının zorunluluğunu ifade eden ilke’ olarak tanımlanmaktadır. Nedensellik problemi felsefe tarihi boyunca tartışılan bir konu olmakla beraber Gazali, nedenselliği Allah’ın yüce kudretine ve alışkanlığa bağlamak suretiyle zorunlu bir durum olmadığını belirtir. David Hume ise nedenselliği alışkanlıklara ve eğilimlere bağlamak suretiyle farklı yöntemlerle Gazali ile aynı sonuca varıp nedenselliği eleştirmiştir. Hem Gazali hem de Hume, nedensellik konusunda benzer fikirlere sahip olsalar da anlama ve anlamlandırma açısından farklılıkları olduğu açıkça görülmektedir. Günümüzde de Hume ve Gazali’nin etkilerinin önemli yere sahip olduğu bilinen bir gerçektir.
Bu çalışmada 18 yüzyıl İskoç filozofu David Hume ile 11 yüzyıl İran’lı İslam filozofu Gazali’nin nedensellik problemi ile ilgili görüşleri açıklanmaya çalışılmıştır. Nedensellik genel olarak olay ve olguların birbirine belli bir şekilde bağlı olması, doğadaki her şeyin bir nedeninin olması veya her şeyin bir nedene bağlanarak açıklanabilecek olması, aynı nedenlerin aynı koşullarda aynı sonuçları vereceği iddiası, nedenle etki arasındaki bağlantının zorunluluğunu ifade eden ilke’ olarak tanımlanmaktadır. Nedensellik problemi felsefe tarihi boyunca tartışılan bir konu olmakla beraber Gazali, nedenselliği Allah’ın yüce kudretine ve alışkanlığa bağlamak suretiyle zorunlu bir durum olmadığını belirtir. David Hume ise nedenselliği alışkanlıklara ve eğilimlere bağlamak suretiyle farklı yöntemlerle Gazali ile aynı sonuca varıp nedenselliği eleştirmiştir. Hem Gazali hem de Hume, nedensellik konusunda benzer fikirlere sahip olsalar da anlama ve anlamlandırma açısından farklılıkları olduğu açıkça görülmektedir. Günümüzde de Hume ve Gazali’nin etkilerinin önemli yere sahip olduğu bilinen bir gerçektir.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
David Hume, Gazali, Causality, Thought, Cause-Effect, Habit, David Hume, Gazali, Nedensellik, Düşünce, Neden-Etki, Alışkanlık
Kaynak
Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
5
Sayı
2-1
