2 AĞUSTOS 1336 (1920) TARİHLİ BİR ARŞİV BELGESİ VE HARB-İ SAGÎR
[ X ]
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kırıkkale Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Gayrinizami harp tarihinin en önemli temsilcilerinden biri olan Türk milletinin başvurduğu uygulamaların kökenlerini M.Ö. 6. yüzyıla kadar götürmek mümkündür. Yüzyıllar boyunca farklı formlarda uygulanan bu mücadele şekli Geç Osmanlı Dönemi’nde çete harbi, gerilla harbi, teşkilât-ı mahsusa yapmak, teşkilât-ı mahsusa halinde bulunmak gibi ifadelerle betimlenirken; Milli Mücadele Dönemi’nde ise daha ziyade çete harbi, gerilla harbi ve gerilla yapmak şeklinde nitelenmiştir. Ancak Milli Savunma Bakanlığı Arşiv ve Askeri Tarih Daire Başkanlığı Arşivi’nde bir süre önce tespit edilen ve kayıtlara “Harb-i Sagîr Talimatı’nın Savunucu [Sonuncu] Maddesi” olarak geçen 2 Ağustos 1336 (1920) tarihli bir belge, Milli Mücadele Dönemi’nde başvurulan gayrinizami harp yöntemlerine yeni bir pencere açtığı gibi, Türk gayrinizami harp terminolojisinin de sanıldığından daha zengin olduğunu göstermektedir. Bahse konu belge, Milli Mücadele Dönemi’nde icra edilen mukavemet harekâtı ve bu harekâtın yöntemini belirlemek amacıyla hazırlanan emir, tamim, talimat, nizamname ve yasalardan oluşan külliyat ile birlikte değerlendirildiğinde, Türklerin gayrinizami harbin yalnızca pratik değil; teorik anlamda da erken dönem temsilcilerinden biri olduğu iddia edilebilir. 2 Ağustos 1336 (1920) tarihli bir belgeden hareketle, harb-i sagîr terkibinin kavramsallaştırılması ve Türk gayrinizami harp birikiminin Milli Mücadele Dönemi’ne dair az bilinen yönlerinden birinin irdelenerek literatürdeki eksikliğin giderilmesine katkı sağlanması amacıyla hazırlanan bu makalede usûl olarak “tarihi yöntem” benimsenmiş, veri toplama tekniği olarak “arşiv araştırması” ve “literatür (alanyazın) taraması” kullanılmıştır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Gayrinizami Harp, Gerilla Harbi, Harb-i Sagîr, Milli Mücadele Dönemi, Mustafa Kemal Atatürk, Psikolojik Harp
Kaynak
Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
1
Sayı
2-439
