İlköğretimdeki Mevsimlik Gezici Tarım İşçisi Öğrencilerin Eğitim Yönetimine Olan Etkilerinin İncelenmesi

Abstract

ÖZET Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı Eğitim Yönetimi ve Denetimi Alanında Yüksek Lisans Tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın konusu "İlköğretimdeki Mevsimlik Gezici Tarım İşçisi Öğrencilerin Eğitim Yönetimine Olan Etkilerinin İncelenmesi (Şanlıurfa İli Örneği)" dir. Araştırma nitel araştırma yaklaşımıyla tasarlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden araştırmanın doğasına uygun olan olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Olgubilim deseni ile mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin eğitim yönetimine olan etkileri hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olmak amaçlanmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan beş açık uçlu soru ve bu sorulara bağlı alt sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Araştırmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi kullanılmıştır. Bu amaçla, Şanlıurfa Valiliğine bağlı Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğünde görevli eğitim yöneticileri ile mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin yoğun olduğu İlçe Milli Eğitim Müdürlükleri ve Okul Müdürlüklerinde çalışan 44 eğitim yöneticisine yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Araştırmaya katılan 44 eğitim yöneticisinden 43'ünden elde edilen verilere göre öğrencileri ve aileleri mevsimlik gezici tarım işçiliğine yönlendiren en önemli etkenin ekonomik nedenler olduğu tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin devamsızlık yapmaları; eğitim yöneticilerini sınav, yerleştirme ve taşıma-yemek planlamalarında olumsuz olarak etkilemektedir. Ayrıca mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin başarı seviyesinin düşük olması okul, ilçe ve il başarı düzeyini olumsuz etkilemektedir. Bu yüzden, böyle okullarda idareci sirkülasyonunun fazla olduğu görülmektedir. Mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin devamsızlık yapmalarına bağlı olarak artan iş yükünün eğitim yöneticilerinin motivasyonunu düşürdüğü ifade edilmiştir. Bu durum eğitim yöneticilerinin örgütsel bağlılığını da olumsuz etkilemektedir. Araştırma sonucunda elde edilen başka bir bulguya göre mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerle ilgili çıkarılan yasal düzenlemelerin destekleyici ve önemli olduğu görülmüş ve konunun farkındalığını arttırdığı tespit edilmiştir. Mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin okula kazandırılması adına oluşturulan İl ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı takip ekiplerinin öğrencilerin eğitime erişimi konusunda önemli çalışmalar yaptığı gözlemlenmiştir.

ABSTRACT This thesis is prepared by the Kırıkkale University, Institute of Social Sciences Educational Sciences Department of Educational Administration and Supervision Department as a Master of Art thesis. This thesis study subject is the "Investigation of the effects of Seasonal Agricultural Worker students on Educational Administration in primary education (Şanlıurfa province sample)". The research was designed with a qualitative research approach. Phenomenology method, which is appropriate to the nature of the research, was used among the qualitative research types. It is aimed to have detailed information about the effects of seasonal itinerant agricultural worker students on educational management through the case studies pattern. In the study, a semi-structured interview form consisting of five open-ended questions and sub-questions linked to these questions prepared by the researcher was used as the data collection tool. . In this research, maximum diversity sampling from purposeful sampling methods was used. For this purpose, semi-structured interview forms were applied to the education managers working in the Şanlıurfa Provincial Directorate of National Education of Şanlıurfa Governorship and 44 education managers working in the District National Education Directorates and School Directorates where the seasonal migratory agricultural workers were concentrated. According to the data obtained from 43 of the 44 education administrators who participated in the research, economic reasons were the most important factor that led the students and their families to seasonal itinerant agricultural labor. According to the results obtained from the analysis, seasonal itinerant agricultural workers are adversely affected by the absence of students in examination, placement and transport-meal planning. In addition, the low level of achievement of seasonal migratory agricultural workers affects school, district and provincial achievement levels negatively. Therefore, it is observed that the administration circulation in such schools is excessive. It has been stated that the increasing workload due to absenteeism of seasonal migratory agricultural worker students decreased the motivation of education managers. This situation also negatively affects the organizational commitment of educational administrators. According to other findings obtained as a result of the research, it was found that the legal regulations regarding seasonal mobile agricultural worker students were supportive and important and increased the awareness of the issue. It has been observed that follow-up teams of provincial and District Directorates of National Education, which are established in order to recruit seasonal migrant agricultural workers, have made significant efforts in terms of students' access to education.