Rehberlik ve araştırma merkezlerinin örgütsel analizi

Abstract

Bu araştırmanın amacı Özel Eğitim Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı rehberlik ve araştırma merkezlerinin kuruluş amaçları, yapısı, işleyişi ve personelinin niteliksel durumunu inceleyerek örgütsel analiz yapmaktır. Bu amaçla Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliğinden yararlanılarak hazırlanan görüşme soruları ile veri toplamıştır. Araştırma nitel analiz yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma Ankara ili merkezinde ve ilçelerinde bulunan 15 rehberlik ve araştırma merkezinde görev yapan 14 yönetici ve 50 uzman ile gerçekleştirilen görüşmelerle gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler MAXQDA nitel analiz programı yardımıyla analiz edilmiştir.Araştırmanın bulgularına göre RAM'ların rehberlik ve psikolojik danışma bölümünün işleyişinde sıkıntılar olduğu saptanmıştır. 2006 yılında çıkan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ile birlikte özel eğitim hizmetlerinin devlet destekli ve ücretsiz olmuştur. Bu nedenle RAM'larda özel eğitim gerektiren bireylerin tanılanması görevine ağırlık verilmiş, RAM'ların iş yükü artmış ve personel yetersizliği açığa çıkmıştır. Özel eğitim hizmetleri bölümüne eleman aktarımı sonucunda rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri bölümünün işlevselliği azalmıştır. Ayrıca RAM'ların yüksek öğretim kurumları ile iş birliği düzeylerinin yeterli olmadığı belirlenmiştir. RAM'ların eğitim-öğretim kurumlarına çok sık ziyarette bulunamadığı saptanmıştır. RAM'ların özel eğitim gerektiren bireylerin tanılanması yoğun bir şekilde yapılırken bu bireylerin saptanmasına yönelik yapılması gereken taramalarda aktif görev almadığı belirlenmiştir. RAM'lara rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri ile ilgili başvuran birey sayısının özel eğitim hizmetleri amacıyla başvuran birey sayısından çok daha az olduğu saptanmıştır. RAM'ların rehber öğretmeni olmayan okullara yönelik çalışmalar yapıldığı belirlenmiştir. RAM bünyesinde çalışmaların niteliğini arttırmak, çevredeki ve okullardaki sorunları saptamak amacıyla yapılması gereken araştırmaların yapılmadığı saptanmıştır. RAM'larda düzenlenen eğitimlerin daha çok okul rehberlik servislerinde görevli rehber öğretmenlere yönelik yapıldığı saptanmıştır. RAM personelinin hizmet içi eğitim ihtiyacı olarak psikolojik testler olduğu saptanmıştır. RAM'ların ilçede bulunduğu konum göz önüne alındığında bir çoğuna ulaşım sorun teşkil etmektedir. Ayrıca bir çok RAM'ın bağımsız bir binası bulunmadığı saptanmıştır ve RAM'ların fiziksel yapı ve donanım açısından önemli eksiklikleri bulunmaktadır. Ayrıca RAM'lara ayrılan bütçenin eksik olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Rehberlik ve Araştırma Merkezleri, Örgüt Analizi, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri.

The objective of this research is to perform an organizational analysis by investigating the basis, structure, operation and the personnel qualitative status of the guidance and research centers under the General Directorate of Special Education Guidance and Psychological Counseling Services. In line with this objective, data has been collected by means of the questions prepared based on the Regulation for Guidance and Psychological Counseling Services. The research has been conducted by qualitative analysis methods based on interviews with 14 directors and 50 experts of the 15 guidance and research centers in Ankara province and the surrounding counties. These interviews have been analyzed by MAXQDA qualitative analysis software. There have been some problems detected within the operation of guidance and psychological counseling departments of Guidance and Research Centers. Special education services have become state-funded and free of charge by the Regulation of Special Education Services in 2006. Hence, identification of individuals who need special education has been focused in Guidance and Research Centers and personnel inadequacy has become clear in Guidance and Research Centers due to increased work load. The functionality of guidance and psychological counseling has been reduced due to personnel transfer to special education services. Besides, the extent of cooperation of Guidance and Research Centers with higher education is not insufficient. Guidance and Research Centers detected to visit education and training institutions not so frequently. While identification of individuals who need special education is being carried on intensely, Guidance and Research Centers are not participating actively on surveys for detecting these individuals. The number of individuals applying to Guidance and Research Centers for special education purposes is appeared to be much less than the number of individual applying for guidance and psychological counseling services. Guidance and Research Centers are detected to be working intended to schools with no guiding teachers. No researches are being performed to improve the quality of activities in Guidance and Research Centers and to detect the problems of the surrounding schools. The trainings organized in Guidance and Research Centers are most frequently intended to guiding teachers working in the guidance services of schools. Psychological tests are used for on-the-job training of personnel of Guidance and Research Centers. Accessing to most of the Guidance and Research Centers is troubled based on the conditions thereof in counties. Besides, numerous Guidance and Research Centers do not have a individual buildings and they have significant deficiencies in terms of physical infrastructure and equipments. Besides, the budgets allocated for Guidance and Research Centers are not sufficient.Keywords: Guidance and Research Centers, Organizational Analysis, Guidance and Psychological Counseling Services