İlköğretim okulu müdürlerinin eğitim yönetimi süreçlerine ilişkin yeterliklerinin öğretmenler tarafından değerlendirilmesi (Kırıkkale ili örneği)

Abstract

ÖZET Eğitim yönetimi alanında son yıllarda birçok araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmaların; yöneticilerin niteliklerinin ve etkinlik alanlarının geliştirilmesi, yöneticilerin yeterlik alanlarının tespit edilerek yöneticilerin görev ve sorumluluklarını en iyi şekilde yerine getirebilmeleri için ümit verici olduğu söylenebilir. Bu araştırmada; ilköğretim okulu müdürlerinin sınıf öğretmenliği ile genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenliğinden gelişlerine göre, eğitim yönetimi süreçlerine ilişkin görevlerini yerine getirmedeki yeterliklerinin, öğretmen değerlendirmelerine göre belirlenmesi amaçlanmaktadır. Öğretmenlerin değerlendirmeleri alınırken, öğretmenlerin sınıf öğretmenliği ile genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenliği alanlarından gelişleri de dikkate alınmıştır. Tezin I. bölümünde, problem durumu belirtilerek ele alınan problem ve alt problemler hakkında bilgiler verilmiş, araştırmanın yapılış amacı ve önemi, araştırmanın sınırlılıkları, sayı İti lan yer almıştır. Bu bölümün sonunda çalışma içinde yer alan bazı kavramların tanımları da yapılmıştır. II. bölümde, araştırmanın kuramsal çerçevesi yer almaktadır. Araştırmanın kuramsal temelini oluşturan yönetim, eğitim ve okul yönetimi, ülkemizdeki yöneticilerin yetiştirilmesi, okul yöneticisinin görev ve sorumlulukları konularında bilgiler verilmektedir. Bu bölümde, yeterliğin tanımı yapılmakta ve yeterlik konusunda kuramsal açıklamalar yapılarak yeterlik hakkında da bilgiler verilmektedir. Ayrıca yeterlik türleri ile yeterliğe dayalı yetiştirme konularında bilgiler yer almaktadır. Bu bölüm sonunda, araştırmacıların yönetim konusunda çeşitli yıllarda yapmış oldukları araştırmalar ve elde ettikleri sonuçlar bulunmaktadır. III. bölümde araştırmanın yöntemi hakkında bilgi verilerek, araştırmada kullanılan modelin tarama modeli olduğu belirtilmiş ve oluşturulan çalışma IIgrubu hakkında bilgiler yer almıştır. Ayrıca elde edilen verilerin toplanmasında ve verilerin analizinde izlenen yöntem konusunda da bilgiler yer almaktadır. IV. bölümde araştırmada kullanılan bilgi formu ile elde edilen veriler sonucunda ulaşılan bulgulara yer verilmektedir. Araştırmada bilgi toplama formu ile toplanan bilgilerin, SPSS (Statistical Package for Social Sciences) paket programı kullanılarak istatistiksel analizleri yapılmıştır. Verilerin analizinde; dağılım, aritmetik ortalama, standart sapma değerleri kullanılarak, müdürlerin geldikleri öğretmenlik alanları ile yeterlikleri arasında ilişkinin ölçülmesinde t - testi kullanılmıştır. Bu bölümde bulunan tablolarda; sınıf ile genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenlerinin, alanı genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenliği olan ilköğretim okulu müdürlerinin yeterlikleri hakkındaki görüşleri, yüzde ve frekans değeri olarak belirtilerek, yorumlara yer verilmiştir. V. bölümde araştırma sonunda elde edilen bulgulara göre ulaşılan sonuçlar yer almaktadır. Bu sonuçlara göre, alanı genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenliği olan ilköğretim okulu müdürlerinin, hem sınıf öğretmenleri hem de genel bilgi ve meslek dersleri öğretmenleri tarafından daha başarılı bulundukları tespit edilmiştir. Müdürlerin geldikleri öğretmenlik alanları ile eğitim yönetimi sürecine ilişkin yeterlikleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığı tespit edilmiştir. Bulgulardan elde edilen sonuçlar doğrultusunda uygulayıcılara ve araştırmacılara sunulan öneriler bu bölüm sonunda yer almaktadır. Araştırmada yararlanılan kitap, dergi, resmi gazete, kanun ve yönetmelikler kaynakça kısmında yer almaktadır. Araştırmada, bilgi toplama aracı olarak kullanılan bilgi formu ve valilik makamınca verilen il onayı ekler bölümünde bulunmaktadır. III

SUMMARY In the field of the educational management many studies have been made in recent years. It is said that these studies are hopeful for developing qualities and effectiveness areas of administrators, and implementing their duties and responsibilities in the best manner though determination of competence areas for administrator. In this Study, it is aimed to the assessment of directors of the primary schools which is the compulsory education level, according to their arrivals from the class teachership or training and branched teacherships, and to the evaluation on the implementation of their duties about the processes of the educational management according to the teacher's view. While receiving the Teacher's assessments, it has been taken into consideration of their arrivals from the class or training and branched teacherships. In the first chapter of the thesis, as the definition of current problem it has been informed about the problem and sub-problems dealt with; the goal, the important, limits and assumptions of the Study has placed in this chapter. In the end of this chapter, concepts of the Study has been defined. In the second chapter, there is the theoretical framework of the Study. It is informed about the management, constituted the base of the Study, education and the school management, training the administrator in our country, and duties of responsibilities of the director. In the this chapter, it has been defined the competence and making theoretical statements is informed about this matter. Also, there are information about kinds of the competence and training based on competence. In the end of this chapter, there are studies on the management in several years and results obtained from those. IVIn the third chapter, informing about the methodology, it is identified that the method used in the Study is the scanning model and it is given about information on the working group formed. Also, there are information about the method in collection of data obtained from and analyzing data. The information form used in the Study and findings obtained from data placed in the fourth chapter, the information form and information collected has been analyzed statically using of SPSS (Statistical Package for Social Sciences) program. In analysis of data, it has been used values of the arithmetic mean, and the standart deviation; also the t-test method in calculating for the relation between directors branches and their efficiency. By determining view of class, training and branched teachers on the competence of directors as the percent and the frequency values on tables in this chapter, commentaries has been within these chapter. Results acquired from findings at the end of the Study are in the fifth chapter. According to these results, it has been determined that the primary school directors whose expertness are branched and training have been found more successful by both class teachers and training or branched teachers. There is no logical correlation between the bransh of school directors and their educational management In conformity with the result obtained from findings, the proposal submitted for applicators and searchers have been at the this chapter. Books, journals, the Official Gazette, law and regulations used in the Study are in bibliography. In the information form and the permit document which is given by the supreme authority of province are in appendix.