Türbülans yönetimi

Abstract

İşletmenin çevresi, işletmenin faaliyetlerini ve dolayısıyla varlığını etkileyen başlıca unsurlardan biridir. Ancak işletme çevresi farklı koşul ve durumları içeren dinamik bir yapıya sahiptir. İşletme çevresinin karakteristiklerden biri olan türbülans koşulları ve durumu, işletmenin işlev ve faaliyetlerini etkileyebilmektedir. İşletmenin türbülans koşullarında faaliyetlerinin kesintiye uğramaması ve faaliyetlerin devamlılığının sağlanması, işletme için hayati bir zorunluluktur. Bu nedenle işletmenin olası türbülans durum ve koşullarını öngörebilmesi işletmenin yaşamını sürdürmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada öncelikle bir işletmenin dış çevrede karşılaşabileceği türbülans durumunu öngörmeye yönelik bir erken uyarı modeli geliştirilmeye çalışılmıştır. Çalışmada türbülans değerlendirme kriterleri ve işletmenin dış çevresine ilişkin türbülans faktörleri belirlenmiştir. İşletme dış çevre faktörleri türbülans koşulları ve durumunu belirleyen kriterlere göre değerlendirilmiştir. Çalışmanın son aşamasında ise işletmenin çevresine ilişkin türbülans derecesi belirlenmiştir. Çalışmada çok ölçütlü karar verme tekniklerinden Analitik Hiyerarşi Prosesi kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre işletmenin içerisinde bulunduğu çevrenin türbülans düzeyinin % 72.24 olduğu ve bu düzeyin araştırmada kullanılan derecelendirmeye göre çok yüksek sayılabilecek bir seviye olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde çalışmada önerilen model ile bir işletmenin çevresine ilişkin türbülans derecesinin belirlenebildiği görülmüştür. İşletmenin faaliyet gösterdiği çevreye ilişkin türbülans derecesinin bilinmesi türbülans yönetimine olanak sağlayacağı söylenebilir. Bu çalışmanın ikinci düzlemi ise işletmenin iç çevresi bağlamında türbülans yönetimi araştırma konusu yapılmıştır. İşletmenin işlev ve faaliyetlerinin gerçekleştirilmesine ortam oluşturan iç çevrenin nisbi olarak işletmenin dış çevresine göre daha istikrarlı olduğu söylenebilir. Ancak bir işletmenin iç çevresini bütünüyle değişmez ve istikrarsızlık oluşturacak unsurlardan ayrık düşünmek olası değildir. Bu düşünceden hareketle bir işletmenin iç çevresine yönelik türbülans yönetim modeli oluşturulmaya ve analiz edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada analitik hiyerarşi prosesi kullanılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında model oluşturulmuştur. Türbülans modelindeki türbülans karakteristiklerinin ağırlıkları, iç çevre unsurlarının ağırlıkları, yönetim fonksiyonlarının ağırlıkları analitik hiyerarşi prosesi ile hesaplanmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre önerilen modelde yer alan karmaşıklık, değişkenlik ve öngörülebilirlik karakteristiklerinin iç çevrede türbülans oluşturma ağırlıkları belirlenebilmiştir. İkinci bir sonuç ise her bir iç çevre unsurunun türbülans karakteristiklerine göre ne düzeyde önemli olduğu saptanmıştır. Diğer bir sonuç ise yönetim fonksiyonlarının her birinin iç çevre unsuruna göre öncelikleri hesaplanabilmiş olmasıdır. Çalışmanın sonuçları işletmenin türbülans ortamında hangi yönetim fonksiyonlarına öncelik vermesi gerektiğine ilişkin bilgi vermektedir.

The environment of the business is one of the main factors affecting the business and thus its existence. However, the business environment has a dynamic structure that includes different conditions and situations. Turbulence conditions, which is one of the characteristics of the business environment, can affect the functions and activities of the business. It is a vital imperative for the enterprise to ensure that the operations are not interrupted and the activities are maintained under turbulence conditions. For this reason, it is important for the enterprise to predict the possible turbulence conditions and conditions for the survival of the enterprise. In this study, first of all an early warning model is tried to be developed to predict the turbulence situation that an enterprise may encounter in an external environment. In the study, turbulence evaluation criteria and turbulence factors related to the external environment of the enterprise have been determined. At the last stage of the study, the degree of turbulence related to the environment of the enterprise has been determined. Analytical Hierarchy Process, one of the multi-criteria decision making techniques, has been used in the study. According to the results of the study, it was seen that the turbulence level of the environment in which the enterprise is located is 72.24% and this level can be considered to be very high compared to the rating used in the research. When the results of the study were evaluated, it was seen that the turbulence degree related to the environment of an enterprise can be determined with the model proposed in the study. It can be said that knowing the degree of turbulence related to the environment in which the enterprise operates, may enable turbulence management. In the second level of this study, the subject of turbulence management research has been made in the context of the internal environment of the enterprise. It can be said that the internal environment that creates an environment for the realization of the functions and activities of the enterprise is relatively more stable than the external environment of the enterprise. However, it is not possible to think of the internal environment of a business completely and to be separated from the elements that will create instability. Based on this idea, it has been tried to create and analyze the turbulence management model for the internal environment of a business. Analytical hierarchy process has been used in the study. In the first stage of the study, a model was created. The weights of turbulence characteristics in the turbulence model, the weights of internal environmental elements, the weights of management functions were calculated by the analytical hierarchy process. According to the results of the study, the turbulence forming weights of the complexity, variability and predictability characteristics in the proposed model could be determined. A second result has been determined to what extent each internal environment element is important according to its turbulence characteristics. Another result is that each of the management functions can be calculated according to the internal environment element. The results of the study provide information about which management functions the business should give priority in the turbulence environment.