İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri

Abstract

ÖZET Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerini değerlendirmek ve çeşitli değişkenler açısından belirlemektir. Araştırmada kuramsal çerçeve içerisinde; liderlik olgusu, liderlik olgusunun tarihsel gelişimi, liderliğin güç kaynakları, lider-yönetici farkı, liderlik kuramları, yeni liderlik paradigması, eğitimde liderlik, dönüşüm kavramı dönüşümcü liderliğin boyutları, özellikleri, aşama ve stratejileri ile eğitimde dönüşümcü liderlik konuları tartışılmıştır. Araştırma tarama modelindedir. Veri toplama amacıyla örneklem grubuna altı boyuttan oluşan veri toplama aracı uygulanmıştır. Araştırma evrenini, Kırıkkale il merkezindeki 41 ilköğretim okulu oluşturmaktadır. Araştırma evreninden şans yoluyla 30 ilköğretim okulu seçilmiştir. Seçilen bu okulların müdür ve öğretmenleri araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veri toplama aracı 30 ilköğretim okulu müdürü ve 300 ilköğretim okulu öğretmenine uygulanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin istatistik analizinde, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Sheffe testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular tablo ve grafikler ile yorumlanmıştır. Araştırmaya ilişkin bulgular şunlardır; ¦ İlköğretim okulu müdürleri, dönüşümcü liderlik özellikleri ve liderlik davranışlarını gösterme düzeylerinin, kendi değerlendirmelerine göre yüksek düzeyde olduğunu belirtmektedirler. Okul müdürleri kendilerini dönüşümcü liderlik davranışları açısından çok yeterli olarak görmektedirler. ¦ İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerinin öğretmenler tarafından değerlendirmesinde anlamlı farklılık bulunmaktadır.IV ¦ Öğretmenlerin cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri değerlendirmelerinde anlamlı farklılıklar bulunmakta, eğitim durumu değişkeninde ise anlamlı farklılıklar bulunmamaktadır. ¦ Öğretmenlerin cinsiyet değişkenine göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerinin değerlendirmelerine ilişkin olarak, grupların yaptıkları değerlendirmeler arasındaki farklar manidardır. ¦ Öğretmenlerin kıdem değişkenine göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerinin değerlendirmelerine ilişkin olarak, grupların yaptıkları değerlendirmeler arasındaki farklar manidardır i

V ABSTRACT The purpose of this study is to evaluate the transformational leadership attitudes of primary school principals and identify their qualities from the point of different variables. In theoretical framework of the study; concept of leadership, historical development of concept of leadership, power sources of leadership, differences between leader and administrator, leadership theories, new leadership paradigm, leadership in education, concept of transformation, dimensions, qualities, phases and strategies of transformational leadership and transformational leadership in education are discussed. The research has been carried out using the survey type. In order to collect data Transformational Leadership Scale which consists of 6 dimensions is applied to the sample group. The population of the study comprises 41 primary schools in the city centre of Kinkkale. 30 primary schools are randomly selected from the population of the study. These schools' principals and teachers constitutes the sample of the study. The data collection instrument is applied to 30 primary school principals and 300 primary school teachers. In the analysis of the data collected in connection with the aim of the study, some statistical techniques were used such as; t-test, one sided variance analysis and Scheffe test. The findings were interpreted using tables and graphics. The findings of the study are as the following: ? According to their self-evaluation, the primary school principles' transformational leadership qualities and level of presenting leadership attitudes are high. The principals think their qualities are adequate in terms of transformational leadership attitudes.VI ? In the evaluation of the primary school principals' transformational leadership qualities by teachers, there are meaningful differences. ? There are meaningful differences in the evaluation of the primary school principals' transformational leadership qualities by teachers according to their sex and seniority but there are no meaningful differences according to their educational status. ? There are meaningful differences between the groups according to the teachers' sex, in the evaluation of the primary schools principles' transformational leadership qualities. There are meaningful differences between the groups according to the teachers' seniority, in the evaluation of the primary schools principles' transformational leadership qualities.