Otobiyografi ve biyografi temelli etkinliklerin meslek lisesi öğrencilerinin yaşam doyumuna ve akademik benlik kavramına etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı otobiyografi ve biyografi eğitiminin 9. sınıf ve 11. sınıf öğrencilerinin yaşam doyumu ve akademik benlik kavramı düzeylerine etkisini belirlemektir. Araştırma 2021-2022 eğitim öğretim yılında Sakarya merkezinde 9. sınıfa ve 11. sınıfa devam eden 52 öğrencinin katılımıyla ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen ile yürütülmüştür. Deney grubuna 6 hafta ve haftalık iki ders saati olmak üzere 12 ders saati boyunca araştırmacı tarafından hazırlanan "Meslek Lisesi Öğrencilerine Yönelik Otobiyografi ve Biyografi Etkinliği" uygulanmıştır. Kontrol grubunda ise normal öğretim programına devam edilmiştir. Verilerin toplanmasında 1985 yılında Diener, Emmons, Laresen ve Griffin tarafından geliştirilen 2016 yılında da Dağlı ve Baysal tarafından Türkçe'ye uyarlanan "Yaşam Doyum Ölçeği"nden ve 1996 yılında Kuzgun tarafından geliştirilen 172 madde 16 alt boyuttan oluşan "Akademik Benlik Kavramı Ölçeği'nden yararlanılmıştır. Araştırmada dört yetenek ve on bir ilgi alanına ilişkin benlik kavramından araştırma konusuyla ilgili olan bir yetenek (Sözel Yetenek) ve altı ilgi alanı (Sosyal Bilimler, İkna, Edebiyat, Güzel Sanatlar, Müzik ve Sosyal Yardım İlgisi) dikkate alınmıştır. Araştırmanın veri toplama sürecinde ölçekler deney ve kontrol gruplarına ön test ve son test olarak uygulanmıştır. Verilerin analizinde, gruplardaki öğrenci sayılarının az olması nedeniyle, "Wilcoxon işaretli sıralar testi" ve "Mann Whitney U-testi" kullanılmıştır. Kontrol grubundaki öğrencilerin yaşam doyumu puanları ve akademik benlik kavram puanlarında ön test-son test arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, deney grubundaki öğrencilerin yaşam doyumlarında ve akademik benlik kavram puanlarında ön test-son test arasında anlamlı bir farklılık meydana gelmiş ve artış olmuştur. Bununla birlikte uygulama öncesinde deney ve kontrol gruplarının yaşam doyum puanları arasında anlamlı bir fark bulunmazken uygulama sonrasında deney grubu lehine anlamlı bir fark meydana gelmiştir. Ayrıca uygulama öncesinde deney ve kontrol gruplarının akademik benlik kavramının alt boyutları; sözel yetenek, sosyal bilimler ilgisi, ikna ilgisi, edebiyat ilgisi, sanat ilgisi, müzik ilgisi ve sosyal yardım ilgisi puanları arasında anlamlı bir fark bulunmazken uygulama sonrasında deney grubu lehine anlamlı bir fark meydana gelmiştir. Bu durum otobiyografi ve biyografi temelli etkinliklerin öğrencilerin yaşam doyumları ve akademik benlik kavramı düzeyleri üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir.

The aim of the study is to determine the effects of autobiography and biography training on 9th and 10th graders life satisfaction and academic self-concept. The study was carried out with 52 students studying in the city of Sakarya center studying at 9th and 11th grades by applying experimental pattern with pretest – posttest control group. "Autobiography and Biography Activity for Vocational High School Students" activity which was prepared by the researcher was applied to the experiment group for 12 hours in total for 6 weeks for 2 hours in a week. Control group continued standard curriculum. In the collection of the data "Life Satisfaction Scale" developed by Diener, Emmons, Laresen ve Griffin in 1985 and adapted into Turkish by Dağlı and Baysal in 2016 and "Academic Self Concept Scale" developed by Kuzgun in 1996 with 172 articles and 16 sub-dimensions were used. In the research, among four skills and eleven fields of interest, one skill (verbal) and six fields of interest (social sciences, persuasion, literature, fine arts, music, and interest to public assistance) were taken into consideration which are related to self-concept. During the data collection of the study pretest and posttest were applied to both experiment and control groups. Since the number of students in the groups were low "Wilcoxon Signed Rank Test" and "Mann Whitney U Test" were applied. While there was no meaningful difference in the students of the control group in their life satisfaction points and academic self-concept points between pretest and posttest; there was significant difference and increase in the experiment group. Also, for life satisfaction points, prior to the application there was no meaningful difference between both groups, but after the application a significant positive change occurred in the experiment group. This was also the case for verbal skill, interest for social sciences, art music and public assistance which are the sub-dimensions of academic self-concept. This result shows that autobiography and biography-based activities have positive effect on students' life satisfaction and academic self-concept levels.