Ahmedî'nin 'İskendernâme' adlı eserinin hikmet geleneğindeki yeri
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kırıkkale Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Hikmet sözlükte bilgelik, neden, gizli neden, bilgeliğe sebep olan şey anlamlarına gelmekle birlikte "Bütün varlıkları, ne ise o olarak idrak etmeyi sağlayan bilgelik ve gerçeklik bilgisi" demektir. Arapça kökenli olan hikmet sözcüğü; bir işi sağlam yapmak, sağlamlaştırmak, adaletle hükmetmek anlamlarına gelmektedir. Tasavvufta ise genellikle ilahî sırların ve gerçeklerin bilgisi, varlıkların var oluş amaçlarının kavranması, sebeplerle bunların sonuçları arasındaki ilişkilerde ilahî iradenin rolünün keşfedilmesi anlamında kullanılmaktadır. İslam felsefesinde zaman zaman felsefe ve ilim anlamlarında kullanılmış olan hikmet kavramı felsefenin, dinin ve tasavvufun kesiştiği merkezde yer alan temel bir kavramdır. Çalışmamızda bu noktadan hareketle Ahmedî'nin İskendernâme'sindeki İskender'in insanı diğer tüm yaratılmışlardan ayıran akıl vasıtasıyla ilim sahibi olması, sahip olduğu bu ilimle öncelikle yaratıcısı olan Allah'ı öğrenmesi ve ardından Allah tarafından seçilmiş ideal hükümdar olan İskender-i Zülkârneyn'i olgunlaştırarak "İnsan-ı Kâmil" haline getirmesi işlenecektir. Anahtar Sözcükler: Ahmedî, İskender, İskendernâme, Felsefe, Hikmet, İnsan-ı Kâmil.
Hikmah, in its dictionary definition, conveys meanings such as wisdom, cause, hidden cause, and the knowledge leading to wisdom and reality. Specifically, it refers to "the wisdom and knowledge that enables the understanding of all existence as it truly is." Originating from Arabic, "hikmah" is associated with ensuring something is firm, strengthening it, and administering justice. In Sufism, it is commonly used to denote the knowledge of divine secrets and truths, understanding the purpose of existence for all beings, and exploring the role of divine will in the relationships between causes and their consequences. In Islamic philosophy, the concept of hikmah, at times, has been used in the sense of philosophy and knowledge. It stands as a fundamental concept at the intersection of philosophy, religion, and Sufism. In this study, we will explore Ahmedî's "İskendernâme," focusing on hikmah. Starting from this point, the narrative will delve into how Alexander, through intellect, becomes knowledgeable, learning about Allah, his Creator. Subsequently, it will depict how, through the knowledge acquired, Alexander matures into the ideal ruler chosen by Allah, ultimately attaining the status of "Insan-ı Kâmil" or the Perfect Human. Keywords: Ahmedî, İskender, İskendernâme, Philosophy, Hikmah, Perfect Human.
Hikmah, in its dictionary definition, conveys meanings such as wisdom, cause, hidden cause, and the knowledge leading to wisdom and reality. Specifically, it refers to "the wisdom and knowledge that enables the understanding of all existence as it truly is." Originating from Arabic, "hikmah" is associated with ensuring something is firm, strengthening it, and administering justice. In Sufism, it is commonly used to denote the knowledge of divine secrets and truths, understanding the purpose of existence for all beings, and exploring the role of divine will in the relationships between causes and their consequences. In Islamic philosophy, the concept of hikmah, at times, has been used in the sense of philosophy and knowledge. It stands as a fundamental concept at the intersection of philosophy, religion, and Sufism. In this study, we will explore Ahmedî's "İskendernâme," focusing on hikmah. Starting from this point, the narrative will delve into how Alexander, through intellect, becomes knowledgeable, learning about Allah, his Creator. Subsequently, it will depict how, through the knowledge acquired, Alexander matures into the ideal ruler chosen by Allah, ultimately attaining the status of "Insan-ı Kâmil" or the Perfect Human. Keywords: Ahmedî, İskender, İskendernâme, Philosophy, Hikmah, Perfect Human.
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Felsefe, Philosophy
