Şemsettin Günaltay ve Türk siyasî hayatındaki yeri

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.advisorAçıkgöz, Fatma Ünyay
dc.contributor.authorErbatu, Onur
dc.date.accessioned2025-01-21T16:02:45Z
dc.date.available2025-01-21T16:02:45Z
dc.date.issued2021
dc.departmentKKÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı
dc.descriptionSosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı
dc.description.abstractBu çalışmada, Türk siyasî hayatının önemli dönüm noktalarından olan, Şemsettin Günaltay ve kurduğu hükümet ele alınmıştır. Tek parti iktidarının sona ermesinde ve yeni bir döneme geçiş olarak görülen Demokrat Parti iktidarının başlamasında, bir geçiş süreci mahiyetindeki Şemsettin Günaltay Hükümeti'nin kuruluşu, politik tarihimizde farklı bir yere sahiptir. Şemsettin Günaltay Hükümeti'nin kurulmasının önemli sebepleri arasında Demokrat Parti'nin güçlenmesi de bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı Demokrat Parti'nin kuruluşu ve bu partinin kuruluşundan önceki çok partili hayata geçiş denemelerine de bu çalışmada değinilmiştir. 1949 yılında, Şemsettin Günaltay Hükümeti'nin ortaya çıkması dönemin şartları ile ilgili bir durum sayılabilir. Devrin siyasî konjonktürü iyi anlaşılıp, yerinde yorumlar yapılabilmesi için, o dönemdeki süreç içerisinde olaylar ele alınıp aktarılmıştır. Demokrat Parti'nin kuruluşu, Cumhuriyet Halk Partisi'nin siyasî bir hamle ile erken seçimlere giderek 1946 Seçimlerinin yapılmasını sağlaması, sonrasında Cumhuriyet Halk Partisi'nin Şemsettin Günaltay Hükümeti'ni kurma hamlesi, Şemsettin Günaltay Hükümeti'nin programı, Demokrat Parti'nin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin içerisinde yer alan diğer muhalif grupların, yeni kurulan Günaltay Hükümeti hakkındaki görüşleri bu çalışmada analiz edilip, Türkiye Cumhuriyeti'nin demokrasi sürecinde yaşanılanlar ele alınmıştır. Özellikle çalışılan konu hakkında mühim bir yere sahip olan Meclis konuşmaları, T.B.M.M. Tutanak Dergisi'nden yararlanılarak incelenip analiz edilmiştir. Ayrıca, incelenen dönem ile ilgili literatür taraması yapılarak, yazılmış olan çeşitli kitap, ansiklopedi, makale ve gazeteler araştırılıp, verdikleri bilgiler, T.B.M.M. Tutanaklarıyla birleştirilmiştir. Sonuç olarak ulaşılan bulgular neticesinde, Cumhuriyet Halk Partisi'nin, Demokrat Parti'nin güçlenmesine karşı siyasî bir hamle düşüncesiyle, Şemsettin Günaltay Hükümeti'ni kurduğu ve geniş halk kitleleri arasındaki popülaritesini arttırmaya çalıştığı söylenebilir. Ancak 1950 yılında yapılan seçimlerde, Cumhuriyet Halk Partisi'nin hükümeti olan Şemsettin Günaltay Hükümeti'nin, iktidarı Demokrat Parti'ye bırakmak zorunda kaldığı görülmüştür. Şemsettin Günaltay Hükümeti, Cumhuriyet Halk Partisi ve Demokrat Parti arasında bir geçiş aşaması olmuş ve 1950 yılında yapılan seçimlerle Türkiye Cumhuriyeti'nde iktidarın sorunsuz bir şekilde el değiştirmesine katkıda bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Şemsettin Günaltay, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti
dc.description.abstractThe establishment of the Şemsettin Günaltay Government, which is one of the most important turning points of Turkish political life, is discussed. The establishment of the Şemsettin Günaltay Government, which is a transition process, has a different importance for our political history at the end of the single-party rule and the beginning of the Demokrat Party government, which is seen as a transition to a new era. The establishment of the Demokrat Party, which can be considered as one of the most important reasons for the establishment of the Şemsettin Günaltay Government mentioned in this article. It should be attached that the transition to multi-party life before the establishment of this party is also mentioned. The emergence of the Şemsettin Günaltay Government in 1949 can be regarded as a situation related to the conditions of the period. To understand the political conjuncture of the period and to make appropriate interpretations, the events of that period were handled and conveyed. In this study; establishment of the Demokrat Party, Cumhuriyet Halk Party's political move to hold early elections and 1946 Elections, after the movemet of the Cumhuriyet Halk Party to establish of the Government of Şemsettin Günaltay, Şemsettin Günaltay Government's program, the views of the Demokrat Party and other opposition groups in the Turkish Grand National Assembly on the newly established government of Günaltay are analyzed and the experiences in the democratic process of the Republic of Turkey discussed. The speeches of the Assembly, which have an important place especially on the subject being studied, were examined and analyzed using T.B.M.M. Tutanak Magazine. In addition, various books, encyclopedias, and articles were written about the period examined were searched and the provided information has been combined with T.B.M.M. records. As a result of the reached findings, it can be said that Cumhuriyet Halk Party founded the Şemsettin Günaltay Government with the idea of a political move against the Demokrat Party which is gaining strength and is trying to increase its popularity among the masses of people. However, in the elections held in 1950, it was seen that the government of the Cumhuriyet Halk Party, Şemsettin Günaltay had to leave the power to the Demokrat Party. In the process, the government of Şemsettin Günaltay, Cumhuriyet Halk Party and Demokrat Party has a transition and in 1950 elections the republic of Turkey has an exchanege during this process in a significant way. Keywords: Şemsettin Günaltay, Cumhuriyet Halk Party, Demokrat Party
dc.identifier.endpage113
dc.identifier.startpage1
dc.identifier.urihttps://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=tqUiYt63sTQLTpozMJ92QmjIm1s9KQdD9vyr-ADYIWnO9SqPMU6jjo5xMo3eUyAf
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12587/21208
dc.identifier.yoktezid698005
dc.language.isotr
dc.publisherKırıkkale Üniversitesi
dc.relation.publicationcategoryTez
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241229
dc.subjectTarih
dc.subjectHistory
dc.titleŞemsettin Günaltay ve Türk siyasî hayatındaki yeri
dc.title.alternativeŞemsettin Günaltay and the placement in Turkish political life
dc.typeMaster Thesis

Dosyalar

Koleksiyon

Sosyal Bilimler Enstitüsü Tez Koleksiyonu