İdrîs-i Bidlîsî’nin Heşt Bihişt’inin iki tip nüshasının karşılaştırılması

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorKoç, Mehmet
dc.date.accessioned2025-01-21T16:13:34Z
dc.date.available2025-01-21T16:13:34Z
dc.date.issued2022
dc.departmentKırıkkale Üniversitesi
dc.description.abstractII. Bayezid’in (1447-1512) talimatı ile Osmanlı İmparatorluğu’na yakışır bir tarih kitabı olarak İdrîs-i Bidlîsî (1457-1520) tarafından Farsça kaleme alınan Heşt Bihişt (Sekiz Cennet), Osmanlı tarihi kaynakları açısından önemli bir eser niteliğindedir. Bir mukaddime, sekiz ketibe ve bir hatimeden oluşan bu eser, bugüne kadar hak ettiği değeri ve ilgiyi görmediğinden bir bütün olarak neşredilmemiş ve Türkçeye çevrilmemiştir. Bu çalışmada A ve B tipi şeklinde kategorize edilmiş olan iki nüshaya örnek olarak incelenen ve müsvedde nüsha olduğu kabul edilen B tipi nüsha Esed Efendi 2199 ile temize çekilmiş olan A tipi nüsha Nuruosmaniye 3209’un beşinci ve altıncı ketibeleri karşılaştırılmıştır. A tipi nüshaların, saraydaki vakanüvisler tarafından ağır eleştirilere maruz kaldığı görülmüştür. Bidlîsî’ye yöneltilen eleştirilerin başında ise karmaşık bir dil kullanması ve gereksiz uzatmalara yer vermesi gelmiştir. II. Bayezid’e sunulan A tipi nüsha ile Yavuz Sultan Selim’e sunulan B tipi nüsha arasındaki karşılaştırmadan da anlaşılacağı üzere Bidlîsî’nin bu eleştirileri dikkate aldığı ve temize çekilen nüshada hem hacim hem muhteva bakımından değişikliklere gittiği görülmüştür. Bidlîsî’nin, eserin nazım bölümlerinin çoğunda ister İranlı ister Arap olsun isim ve kaynak zikretmeden başka şairlerden alıntı yapmış olduğu tespit edilmiştir. Bidlîsî’nin, eserini anlam ve etki bakımından güçlendirmek amacıyla sıkça ayetlere vermesinin yanı sıra hadislere de başvurduğu görülmüştür.
dc.identifier.doi10.29000/rumelide.1164883
dc.identifier.endpage726
dc.identifier.issn2148-7782
dc.identifier.issn2148-9599
dc.identifier.issue29
dc.identifier.startpage708
dc.identifier.trdizinid1115766
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.29000/rumelide.1164883
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1115766
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12587/21940
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofRumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241229
dc.subjectTarih
dc.titleİdrîs-i Bidlîsî’nin Heşt Bihişt’inin iki tip nüshasının karşılaştırılması
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu