Türkiye'deki serbest bölgelerin performanslarının veri zarflama analizi ile ölçülmesi
[ X ]
Tarih
2021
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kırıkkale Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Küreselleşme olgusunun gelişmesi ile birlikte ülkeler gerek ihracat hacimlerini gerekse de uluslararası pazar paylarını artırma çabasına girişmişlerdir. Ülkeler, yeni ticaret düzeninde diğer ülkelerin ve uluslararası şirketlerin üretimden depolamaya kadar pek çok ticari ihtiyacını karşılamaya çalışırken tarihi çok eski dönemlere dayanan Serbest Bölgeler bu amaçların bir aracı olarak yeniden anlam kazanmıştır. Farklı amaçlar çerçevesinde farklı türlerde kurulan serbest bölgeler, ülkelerin mevcut dış ticaret politikalarından ve ülke mevzuatlarından ayrıştırılıp özellikle bölgedeki kullanıcılar açısından birçok teşvik sunarak bölge içerisinde işlem yapmayı cazip hale getirmişlerdir. Bahsedilen bu teşviklerin uygulanması hem üretim maliyetlerinin hem de bürokrasiden kaynaklı fırsat maliyetlerinin düşürülmesine neden olmuş ve serbest bölgeler uluslararası birer çekim merkezi haline gelmişlerdir. Bu çalışmada, Türkiye'de yer alan 18 adet serbest bölgenin performansları etkinlik ölçme yöntemlerinden olan Veri Zarflama Analizi ile değerlendirilmiştir. 18 serbest bölgenin, girdi verisi olarak firma sayıları ve çıktı verileri olarak da istihdam ve dış ticaret hacimleri seçilmiş olup 2018, 2019 ve 2020 yılları verileri kullanılarak göreli etkinlikleri VZA aracılığı ile ölçülmüştür. Analiz sonuçlarına göre etkinlik skoru 1 olan bölgeler en etkin bölgeler olarak yorumlanırken 1'den geriye doğru sıralandıkça bölgelerin etkinliklerinin azaldığı belirtilmiştir. Analiz sonuçlarının ayrıntılı bir şekilde verildiği son bölümde her yıl için analizi yapılan 18 serbest bölgenin kendi aralarında ayrı ayrı etkinlik sıralaması yapılmıştır.
Development of the phenomenon of globalization have pushed countries to increase both their export volumes and their international market shares. While countries are trying to supply many commercial needs which from production to storage of other countries and international companies in the new trade order, Free Zones - which date back to ancient times- have gained a new meaning as a facility for these purposes. Free Zones, which appear in different types for different purposes, are separated from the existing foreign trade policies and regulations of the countries and offer many incentives especially for the producers in the zones, making it attractive to operate in the region. Free Zones have become an international attraction center with the implementation of these incentives, both production costs and opportunity costs stemming from bureaucracy have been reduced. In this study, the performances of 18 free zones in Turkey were evaluated within the framework of data envelopment analysis (DEA). The number of firms as input data and employment and foreign trade volumes as output data were selected, and relative activities of the 18 mentioned free zones was measured by DEA using the data of 2018, 2019 and 2020. According to the analysis results, while the regions with an efficiency score of 1 were interpreted as the most efficient regions, it was stated that the efficiency of the regions decreased as they were ranked backwards from 1. In the last section, where the analysis results are given in detail, the activity ranking of the 18 free zones analyzed for each year is made separately.
Development of the phenomenon of globalization have pushed countries to increase both their export volumes and their international market shares. While countries are trying to supply many commercial needs which from production to storage of other countries and international companies in the new trade order, Free Zones - which date back to ancient times- have gained a new meaning as a facility for these purposes. Free Zones, which appear in different types for different purposes, are separated from the existing foreign trade policies and regulations of the countries and offer many incentives especially for the producers in the zones, making it attractive to operate in the region. Free Zones have become an international attraction center with the implementation of these incentives, both production costs and opportunity costs stemming from bureaucracy have been reduced. In this study, the performances of 18 free zones in Turkey were evaluated within the framework of data envelopment analysis (DEA). The number of firms as input data and employment and foreign trade volumes as output data were selected, and relative activities of the 18 mentioned free zones was measured by DEA using the data of 2018, 2019 and 2020. According to the analysis results, while the regions with an efficiency score of 1 were interpreted as the most efficient regions, it was stated that the efficiency of the regions decreased as they were ranked backwards from 1. In the last section, where the analysis results are given in detail, the activity ranking of the 18 free zones analyzed for each year is made separately.
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Maliye Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Maliye, Finance
