Osmanlı tarihlerinde askerlikle ilgili söz varlığı (15. ve 16. yüzyıl)

[ X ]

Tarih

2023

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Kırıkkale Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan yaklaşık yüz yıl sonra oluşturulmaya başlanan tarih yazıcılığına ait sınırlı sayıdaki metinlerde yer alan askerî söz varlığını tespit etmek amacıyla, bu tez çalışmasında; Osmanlı Devleti'nin XIV., XV. ve XVI. yüzyıllarına ait, dil hususiyetleri açısından önem arz eden eserler ele alınmıştır. Ayrıca elde edilen söz varlığına ait kelime ve kelime grupları, tematik konu başlıkları altında sınıflandırılmıştır. Ordu-millet anlayışıyla ön plana çıkan Türk toplumunun oluşturduğu tarihî metinlerde askerlikle ilgili söz varlığının önemli ölçüde bir birikime sahip olduğu, bu çalışmayla birlikte bir kez daha gözler önüne serilmiştir. Bu çerçevede tespit edilen söz varlığının tarihî süreç içerisindeki değişim ve gelişimleri izlenebilecek, askerî kültürün devamlılığı noktasında hangi kelimelerin kullanılmaya devam ettiği ve/veya kullanımdan düştüğü, kelimelerde anlamsal olarak bir daralma ya da genişleme olup olmadığı sonuçlarından hareketle daha sonra yapılacak olan araştırmalara da katkı sağlanacaktır. Anahtar Sözcükler: Tarih, Osmanlı Tarihi, Kronik, Askerî kelime, Söz Varlığı.
In order to determine the military vocabulary in the limited number of texts belonging to historiography, which began to be created about a hundred years after the establishment of the Ottoman Empire, this thesis focuses on the works belonging to the XIVth, XVth and XVIth centuries of the Ottoman Empire, which are important in terms of language features. In addition, the words and word groups belonging to the vocabulary obtained were classified under thematic headings. With this study, it has once again been revealed that the Turkish society, which stands out with its army-nation understanding, has a significant accumulation of military-related vocabulary in historical texts. In this framework, the changes and developments of the identified vocabulary in the historical process can be monitored, which words continue to be used and/or fall out of use in terms of the continuity of military culture, and whether there is a semantic contraction or expansion in the words will contribute to future research. Keywords: History, Ottoman History, Chronic, Military word, Vocabulary.

Açıklama

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye