Onkoloji hastalarında tedavi sürecinin; uyku, anksiyete,yaşam kalitesi üzerindeki önemi ve etkili faktörlerinsaptanması
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kırıkkale Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Giriş ve Amaç: Kanser günümüzde süregelen en karmaşık ve en ölümcül hastalılardan birisidir. Kanser sadece ölümcül bir hastalık olmayıp, aynı zamanda tanı aldığında hastanın iç dünyasında kaygı, endişe, çaresizlik hissi, belirsizlik, ölüm korkusu ve panik yaratan bir durumdur. Bu sebeple hastalara daha bütüncül yaklaşabilmek ve daha iyi anlayabilmek için psikolojik ve sosyal bileşenlerinde hastalıkla beraber değerlendirilmesi gerekmektedir. Süregelen gelişmelerle birlikte kanserin tedavi ve takip sürecinde ciddi gelişmeler elde edilmiştir, bu sebeple hastaların yaşam süresi uzamıştır. Bu gelişmelerle beraber hastaların tedavi ve takip süresi boyunca yaşam kalitelerinin korunması, genel bir yaklaşım altında uyku kalitelerinin değerlendirilmesi, psikolojik değerlendirme yapılması ve gerektiğinde psikolojik destek için yönlendirilmesi önemli hale gelmiştir. Biz çalışmamızda aktif tedavi alan ve remisyonda takip edilen hastaları yaşam ve uyku kalitesi ve psikolojik yönden değerlendirip karşılaştırmayı planladık. Gereç ve Yöntem: 25.05.2024-13.08.2024 tarihleri arasında Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Tıbbi Onkoloji Polikliniği'ne başvuran, aktif kemoterapi ve/veya radyoterapi alan kanser hastaları ve remisyonda takip edilen hastalar araştırmaya dahil edilme ve dışlanma kriterlerine göre değerlendirildi. Araştırmaya katılmayı kabul eden hastalara, her türlü kişisel bilginin gizli kalacağı, çalışmadan istediği zaman ayrılabileceği, bu çalışmanın tedavisinde ve izleminde herhangi bir değişiklik oluşturmayacağını anlatan bilgilendirilmiş onam formu imzalatıldı. Çalışmaya katılmayı kabul eden hastalarla Tıbbi Onkoloji Polikliniği'nde veya Kemoterapi Ünitesi''nde yüz yüze görüşüldü. İlk olarak hastaların demografik özelliklerinin ve kanser geçmişiyle ilgili soruların bulunduğu Olgu Rapor Formu araştırmacı aracılığıyla araştırmacı tarafından dolduruldu. Daha sonra Kanserin Psikolojik Etkisi Ölçeği, Pittsburg Uyku Kalitesi İndeksi ve EORTC QLQ-C30 Ölçeği araştırmacının gözetimi altında hastalar tarafından dolduruldu. Okur-yazarlığı olmayan veya araştırmacı aracılığıyla cevaplamak isteyen hastalara uygulanan anketler araştırmacı tarafından okunarak araştırmacı tarafından doldurulmuştur. Elde edilen verilerle hastaların sosyodemografik özellikleri, genel yaşam kaliteleri, depresyon durumları ve uyku kaliteleri arasındaki ilişki ve kanser tedavisinin bu belirteçleri ne ölçüde etkilediği araştırılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılmış aktif tedavi alan ve remisyondaki hastalarda yapılan anket çalışmaları değerlendirildi ve karşılaştırıldı. QLQ-30 anketinde ortalama puan remisyon grubunda 60,50±10,61, aktif tedavi alan hasta grubunda ortalama puan 67,19±15,21 olarak bulunmuş olup gruplar arası anlamlı fark saptanmıştır KPEÖ'ne bakıldığında remisyon grubu hastalarında ortalama puan 29,49±4,25, aktif tedavi alan hasta grubunda ise ortalama puan 30,11±5,71 olup (p 0,227) aktif tedavi alan ve remisyonda olan hastalarda kanserden korkma ve psikolojik olarak etkilenme durumunda anlamlı bir fark saptanmadı. PUKİ'ye bakıldığında remisyon grubu hastalarında ortalama puan 8,11±5,14, aktif tedavi alan hasta grubunda ise ortalama puan 8,84±5,08 olup (p 0,212) hasta gruplar arasında uykusuzluk puanlarında anlamlı bir fark çıkmamıştır. Hastalık süresi hasta gruplarında anketlerle kıyaslandığında; QLQ-30 anketinin ortalama puanı, aktif tedavi alan hastalarda hastalık süresi ile pozitif korele şekilde anlamlı çıktı (p 0,022) (kk 0,204)Yorgunluk aktif tedavi alan grupta hastalık süresi ile pozitif korele saptandı (p 0,018) (kk 0,210). Hasta gruplarında kemoterapi sayısıyla anketler arasındaki ilişki incelendiğinde;Aktif tedavi alan hastalarda kt sayısı arttıkça hastalarda yorgunluğun arttığı saptandı ( p 0,05) (kk 0,184).Remisyon grubunda ise kt sayısı ile yaşam kalitesi arasında anlamlı bir fark saptanmadı. KPEÖ verileri incelendiğinde remisyon grubundaki hastaların aldıkları kt sayısı ile KPEÖ'den aldıkları puan negatif korelasyon gösterdi (p 0,01) (kk -0,311), alt maddelerine bakıldığı zaman manevi başa çıkma ile kt sayısı yine negatif korele saptandı (p 0,005) (kk – 0,322). Klinik beklentimizin aksine hastaların aldıkları kt sayısı arttıkça kanserden psikolojik olarak etkilenme ihtimalleri hastaların düşmekte. Hastalar cinsiyetlerine göre değerlendirildiğinde; KPEÖ verilerine göre ise aktif tedavi alan hastalarda bilişsel kaçınmanın kadın hastalarda daha fazla olduğu saptandı (ortalama 8,62±2,21) (p 0,006). Sonuç: Çalışmamızda aktif tedavi alan hastalar ile remisyonda takip edilen hastaların yaşam kalitesi puanlarında anlamlı fark saptanırken, KPEÖ ve PUKİ'de anlamlı fark saptanmaması hastaların kanseri atlatsalar bile psikolojik etkilerinin uzun süre devam ettiği sonucuna ulaştırmıştır. Aynı zamanda finansal sorun çekmenin hastalarda doğrudan uykusuzluk ve çökkün duyguduruma neden olduğunu saptadık. Çalışmamızın kanser hastalarının değerlendirilirken çök yönlü değerlendirileceğine katkı sağlayacağına inanıyoruz.
Introduction and Purpose: Cancer is one of the most complex and deadly diseases today. Cancer is not only a fatal disease, but also a condition that creates anxiety, worry, a feeling of helplessness, uncertainty, fear of death and panic in the inner world of the patient when diagnosed. For this reason, in order to approach patients more holistically and understand them better, psychological and social components must be evaluated together with the disease. With ongoing developments, serious advances have been made in the treatment and follow-up process of cancer, therefore the life expectancy of patients has been extended. With these developments, it has become important to preserve the quality of life of patients throughout the treatment and follow-up period, to evaluate their sleep quality under a general approach, to perform a psychological evaluation and to refer them for psychological support when necessary. In our study, we planned to evaluate and compare patients receiving active treatment and those followed in remission in terms of quality of life, sleep, and psychological aspects. Materials and Methods: Cancer patients who applied to Kırıkkale University Faculty of Medicine Hospital Medical Oncology Polyclinic between 25.05.2024 and 13.08.2024, who received active chemotherapy and/or radiotherapy, and patients who were followed up in remission were evaluated according to the study inclusion and exclusion criteria. Patients who agreed to participate in the study were asked to sign an informed consent form, explaining that all personal information would remain confidential, that they could leave the study at any time, and that this would not cause any changes in the treatment and follow-up of the study. Patients who agreed to participate in the study were interviewed face to face in the Medical Oncology Polyclinic or Chemotherapy Unit. First, the Case Report Form, which included questions about the patients' demographic characteristics and cancer history, was filled out by the researcher. Then, the Psychological Impact of Cancer Scale, Pittsburg Sleep Quality Index and EORTC QLQ-C30 Scale were completed by the patients under the supervision of the researcher. The questionnaires administered to patients who were illiterate or who wanted to answer through the researcher were read and filled out by the researcher. With the data obtained, the relationship between the patients' sociodemographic characteristics, general quality of life, depression status and sleep quality, and to what extent cancer treatment affected these markers were investigated. Results: In our study, while a significant difference was found in the quality of life scores of patients receiving active treatment and patients followed in remission, no significant difference was detected in CPIS and PSQI, leading to the conclusion that the psychological effects of patients continue for a long time even if they survive cancer. We also found that having financial problems directly causes insomnia and depressed mood in patients. We believe that our study will contribute to the multifaceted evaluation of cancer patients.
Introduction and Purpose: Cancer is one of the most complex and deadly diseases today. Cancer is not only a fatal disease, but also a condition that creates anxiety, worry, a feeling of helplessness, uncertainty, fear of death and panic in the inner world of the patient when diagnosed. For this reason, in order to approach patients more holistically and understand them better, psychological and social components must be evaluated together with the disease. With ongoing developments, serious advances have been made in the treatment and follow-up process of cancer, therefore the life expectancy of patients has been extended. With these developments, it has become important to preserve the quality of life of patients throughout the treatment and follow-up period, to evaluate their sleep quality under a general approach, to perform a psychological evaluation and to refer them for psychological support when necessary. In our study, we planned to evaluate and compare patients receiving active treatment and those followed in remission in terms of quality of life, sleep, and psychological aspects. Materials and Methods: Cancer patients who applied to Kırıkkale University Faculty of Medicine Hospital Medical Oncology Polyclinic between 25.05.2024 and 13.08.2024, who received active chemotherapy and/or radiotherapy, and patients who were followed up in remission were evaluated according to the study inclusion and exclusion criteria. Patients who agreed to participate in the study were asked to sign an informed consent form, explaining that all personal information would remain confidential, that they could leave the study at any time, and that this would not cause any changes in the treatment and follow-up of the study. Patients who agreed to participate in the study were interviewed face to face in the Medical Oncology Polyclinic or Chemotherapy Unit. First, the Case Report Form, which included questions about the patients' demographic characteristics and cancer history, was filled out by the researcher. Then, the Psychological Impact of Cancer Scale, Pittsburg Sleep Quality Index and EORTC QLQ-C30 Scale were completed by the patients under the supervision of the researcher. The questionnaires administered to patients who were illiterate or who wanted to answer through the researcher were read and filled out by the researcher. With the data obtained, the relationship between the patients' sociodemographic characteristics, general quality of life, depression status and sleep quality, and to what extent cancer treatment affected these markers were investigated. Results: In our study, while a significant difference was found in the quality of life scores of patients receiving active treatment and patients followed in remission, no significant difference was detected in CPIS and PSQI, leading to the conclusion that the psychological effects of patients continue for a long time even if they survive cancer. We also found that having financial problems directly causes insomnia and depressed mood in patients. We believe that our study will contribute to the multifaceted evaluation of cancer patients.
Açıklama
Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
İç Hastalıkları, Internal diseases
