Türkiye ve Türki Cumhuriyetlerde Sürdürülebilir Kalkınma Performansının CRITIC-LOPCOW ve CoCoSo Yöntemleriyle İncelenmesi
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Sürdürülebilir kalkınma, toplumların iktisadi büyüme hedefine ek olarak, gelecek nesilleri düşünerek, çevre ve yaşam kalitesini de göz önüne aldıkları bir kavramdır. Sürdürülebilir kalkınma, iktisadi, sosyal ve çevresel olmak üzere üç boyuttan oluşmaktadır. Çalışmada, iktisadi boyut; makroekonomik performans endeksi (MEPE), sosyal boyut; sosyal ilerleme endeksi (SİE) ve çevresel boyut; ekolojik ayak izi aracılığıyla temsil edilmiştir. Türkiye ve Türki cumhuriyetlere ilişkin 2022 yılı sürdürülebilir kalkınma performansı bu endekslerden elde edilen 12 kriter aracılığıyla hesaplanmıştır. İlgili hesaplamada iktisadi dört, sosyal üç ve çevresel beş değişken kriter olarak alınmıştır. Kriter ağırlıkları CRITIC-LOPCOW yöntemlerinin IDOCRIW yöntem formülü benzeri bir formülle bayes yaklaşımı kullanılarak birleştirilmesi sonucunda elde edilmiştir. Ülkelerin sürdürülebilir kalkınma performansları, CoCoSo yöntemiyle belirlenmiştir. Sürdürülebilir kalkınma üzerinde en etkili kriterler sırasıyla, büyüme oranı, deniz alanları ekolojik ayak izi, işsizlik oranı iken en etkisiz kriterler sırasıyla, otlatma alanları, ekilebilir arazi ve CO2 olmuştur. Sürdürülebilir kalkınma performansı en yüksek ülkeler sırasıyla, Özbekistan, Kırgızistan ve Kazakistan olurken; performansı en düşük ülkeler sırasıyla, Türkiye, Özbekistan ve Tacikistan olmuştur. Sürdürülebilir kalkınmanın bu kriterler aracılığıyla hesaplanıyor olması, Türkiye ve Türki cumhuriyetler üzerine bu konuda çalışma yapılması ve bu yöntemler bütünüyle sürdürülebilir kalkınma performansının ilk kez hesaplanması çalışma aracılığıyla literatüre yapılmış katkılardır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Çevre Çalışmaları, Çevre Bilimleri, İktisat
Kaynak
Fiscaoeconomia
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
8
Sayı
2
