Divan edebiyatının son üstatlarından Üsküdarlı Talat’ın 1904-1905 “Rus Japon Sefernâmesi” yahut bir yangından kurtulan şiir
[ X ]
Tarih
2022
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
1904-1905 yılları arasında bir buçuk yıl süren Rus-Japon Savaşı, sonuçları itibarıyla dünya tarihinde önemli olaylardan biridir. Bu savaşta Japonya, Rusya’nın teknik üstünlüğüne karşı kazandığı zaferle oldukça dikkat çekmiştir. II. Abdülhamit’in tarafsız siyasetine rağmen basın ve matbuat dünyası ile Türk halkı da savaşı ilgiyle takip etmiştir. Halk, Japonya’nın kazanmasını sevinçle karşılamıştır. Çünkü Rusya’nın yenilmesi, 93 Harbi’nin intikamının alınması demektir. Fakat bu savaşla ilgili yazılan edebî eser sayısı fazla değildir. Makalemizin de konusu olan divan şiirinin son temsilcilerinden kabul edilen Üsküdarlı Talat’ın şiiri, Rus-Japon Savaşı ile ilgili kaleme alınmış sayılı edebî eserlerdendir. Eserlerinin çoğu evinde çıkan bir yangında yok olan şairin “Gazvetü’l-İlhâm Yâhûd Rus ve Japon Muhârebesi Sefernâmesi” isimli eseri bir nüshasının arkadaşında bulunması sebebiyle bugüne kalabilmiştir. Şairin ailesinden temin edilen ve konusu itibarıyla bir harp edebiyatı ürünü olan şiir, 186 beyitten ve altı bölümden oluşan bir mesnevîdir. Savaşın başlangıcı, seyri ve sonucu ayrıntılarıyla, yer, zaman, kişiler belirtilerek anlatılmıştır. Taraflara verdiği hikmetli öğütler, gerçekçi ve canlı tasvirler, savaşla ilgili ilham ve tahminler şiirin dikkat çekici yönleridir. Şair, Japonların tarafını tutarak zaferleri için dua etmiş ve İlâhî yardımın Japonlardan yana olduğunu belirtmiştir. Ruslara ise argo kelimeler de kullanarak beddualar etmiştir. Bu makalede, kısaca Rus Japon Savaşı hakkında bilgi verilecek, bu savaşın Osmanlı basınında ve edebiyatındaki yansımalarından bahsedilecektir. Daha sonra da Üsküdarlı Talat’ın bu şiiri şekil, üslup ve muhteva özellikleri açısından incelenecektir. En son olarak da metnin tamamının eski yazıdan yeni yazıya aktarılmış hâli verilerek, şiir edebiyat dünyasına tanıtılacaktır.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Edebiyat
Kaynak
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
31
