Schwartz değer kuramı bağlamında Türk halk hikâyeleri üzerine bir inceleme
[ X ]
Tarih
2024
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Kırıkkale Üniversitesi
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Bu çalışmanın amacı, Türk halk hikâyelerini, Schwartz değerler sınıflaması çerçevesinde inceleyip, bu değerlerin kültürel yansımalarını araştırmaktır. Halk hikâyeleri toplumun geleneksel, ahlaki, folklorik, kültürel, sosyal yapılarını anlayabilmek için oldukça fazla veri sunabilecek sözlü anlatı ürünleridir. Bu bağlamda oldukça fazla hikâye içermesinden dolayı Âşıklardan Halk Hikâyeleri I. Cilt ve Âşıklardan Halk Hikâyeleri II. Cilt kitaplarında bulunan kırk adet hikâye incelenmiştir. Kitaplardaki halk hikâyelerinin bir kısmı âşıklar tarafından doğal ortamında bir kısmı ise birebir görüşme ile yapay ortamda derlenmiş hikâyelerdir. Shalom H. Schwartz, temel insani değerler kuramını geliştirmiş ve birbirine benzeyen ya da farklılıklar gösteren güdüsel temelli değerleri içeren, on değer tipinden oluşan bir sınıflama yapmıştır. Schwartz değerler sınıflamasında bulunan güç, başarı, hazcılık, öz yönelim, uyarılım, evrenselcilik, iyilikseverlik, geleneksellik, uyma ve güvenlik değerlerinin halk hikâyelerinde nasıl ve ne sıklıkta işlendiği bu çalışmada konu edinmektedir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden kültür ve doküman analizi yöntemleri kullanılmıştır. Kırk adet hikâye, konusunun anlaşılması bakımından öncelikle özetlenmiş ve ardından bulunan değerler alt değerleri ile birlikte verilmiş tablo ile kitaptaki yerleri belirtilmiş, hikâyelerin içinden örnekler gösterilmiş ve bulgular yorumlanmıştır. Sonuç olarak, Türk halk hikâyelerinde, Schwartz değerler sınıflaması görülmüş olup halk hikâyelerinin toplumun kültürel belleğinin oluşmasında önemli katkıları olduğu ve geçmişle gelecek arasında bir aktarım aracı olduğu tespit edilmiştir.
The aim of this study is to examine Turkish folk tales within the framework of Schwartz's classification of values and to investigate the cultural reflections of these values. Folk tales are oral narrative products that can provide a lot of data to understand the traditional, moral, folkloric, cultural and social structures of the society. In this context, Folk Stories from Minstrels Volume I and Folk Stories from Minstrels II, because they contain a lot of stories. Forty stories in the volume books were examined. The folk tales in the books are stories compiled by minstrels in an artificial environment through one-on-one meetings. Shalom H. Schwartz developed the theory of basic human values and made a classification of ten value types, which include motivational-based values that are similar or different from each other. The subject of this study is how and how often the values of power, success, hedonism, self-direction, stimulation, universalism, benevolence, tradition, conformity and security in the Schwartz value classification are used in folk tales. Cultural and document analysis methods, which are qualitative research methods, were used in the research. Forty stories were first summarized in order to understand the subject, and then their places in the book were indicated in a table with the values found along with their sub-values, examples from the stories were shown and the findings were interpreted. As a result, Schwartz value classification has been observed in Turkish folk tales and it has been determined that folk tales contribute significantly to the formation of the cultural memory of the society and are a means of transfer between the past and the future.
The aim of this study is to examine Turkish folk tales within the framework of Schwartz's classification of values and to investigate the cultural reflections of these values. Folk tales are oral narrative products that can provide a lot of data to understand the traditional, moral, folkloric, cultural and social structures of the society. In this context, Folk Stories from Minstrels Volume I and Folk Stories from Minstrels II, because they contain a lot of stories. Forty stories in the volume books were examined. The folk tales in the books are stories compiled by minstrels in an artificial environment through one-on-one meetings. Shalom H. Schwartz developed the theory of basic human values and made a classification of ten value types, which include motivational-based values that are similar or different from each other. The subject of this study is how and how often the values of power, success, hedonism, self-direction, stimulation, universalism, benevolence, tradition, conformity and security in the Schwartz value classification are used in folk tales. Cultural and document analysis methods, which are qualitative research methods, were used in the research. Forty stories were first summarized in order to understand the subject, and then their places in the book were indicated in a table with the values found along with their sub-values, examples from the stories were shown and the findings were interpreted. As a result, Schwartz value classification has been observed in Turkish folk tales and it has been determined that folk tales contribute significantly to the formation of the cultural memory of the society and are a means of transfer between the past and the future.
Açıklama
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler
Halk Bilimi (Folklor), Folklore, Türk Dili ve Edebiyatı
