Uluslararası ceza hukuku ve Avrupa Birliği hukukunda 'Ne bıs ın ıdem' ilkesi

[ X ]

Tarih

2024

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

Kırıkkale Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmanın amacı, temel insan haklarından biri olan, kişilerin sürekli olarak ceza tehdidi altında kalmasını engelleyen ve bir kişinin aynı fiilinden dolayı iki defa yargılanamayacağı ve cezalandırılamayacağı anlamını taşıyan 'ne bis in idem' ilkesinin, uluslararası hukuk boyutuyla ve ulusüstü bir oluşum olan Avrupa Birliği'nin hukuki çerçevesi içinde ele alarak açıklamaktır. İlke kimi devletin anayasında kimi devletin ise ceza mevzuatlarında yerini almıştır. Ancak ne bis in idem ilkesinin sadece ulusal sınırlar içinde değil, sınıraşan özellikleri dolayısıyla uluslararası boyutta uygulanabilme imkânı söz konusudur. İlkenin unsurları incelendiğinde ve yer aldığı uluslararası andlaşmalara bakıldığında sınıraşan boyutu karşımıza çıkmaktadır. İlke günümüzde ceza muhakemesi hukuku ilkeleri arasında yerini almıştır. Devletler egemenlik sahalarında yer alan ceza yargılamalarında sınırları dışına çıkmak istemeyerek ilkeyi sadece kendi iç hukuklarında uygulamaya çalışsa da, özellikle sınırşan suçların yaygınlaştığı düzende temel insan hakkı olarak değerlendirilen ilkenin devletlerarası uygulanmasının kaçınılmaz olduğu görülmektedir. Özellikle Schengen müktesebatı ile iç sınırların kaldırıldığı bir Avrupa Birliği'nde gerek Andlaşma'nın 54. maddesi gerekse Temel Haklar Şartı'nın 50. maddesinde ne bis in idem ilkesi doğrudan düzenlenmiş ve Avrupa Birliği'nde ilkenin uygulama alanı genişletilmiştir. Birliğin temel hedefi olan serbest dolaşım özgürlüğüne sınırlama olarak düşünüldüğü için ilkenin uygulanması çok önem arz etmektedir. İlkenin geniş alana yayılması uygulanma aşamasında yorum farklılıklarını da beraberinde getirmiştir. Ancak gerek ABAD gerekse AİHM ilke ile ilgili yorum farklılıkları için yerleşik içtihat oluşturmaya çalışmaktadır
The aim of this study is to explain the principle of 'ne bis in idem', which is one of the fundamental human rights, which prevents individuals from being under the constant threat of punishment and means that a person cannot be tried and punished twice for the same act, by addressing it from the perspective of international law and within the legal framework of the European Union, which is a supranational organisation. The principle has been enshrined in the constitutions of some states and in the criminal legislation of others. However, the ne bis in idem principle can be applied not only within national borders but also internationally due to its transboundary characteristics. When the elements of the principle are analysed and the international treaties in which it is included are examined, its transboundary dimension appears. Today, the principle has taken its place among the principles of criminal procedure law. Although states try to apply the principle only in their domestic laws by not wanting to go beyond their borders in criminal proceedings within their sovereignty, it is seen that the inter-state application of the principle, which is considered as a fundamental human right, is inevitable, especially in the order in which transnational crimes are widespread. Especially in a European Union where internal borders have been abolished with the Schengen acquis, both Article 54 of the Treaty and Article 50 of the Charter of Fundamental Rights directly regulate the principle of ne bis in idem and the field of application of the principle has been expanded in the European Union. The application of the principle is very important as it is considered as a restriction on the freedom of movement, which is the main objective of the Union. The widespread application of the principle has led to differences in interpretation during its implementation. However, both the CJEU and the ECtHR are endeavouring to establish established case law for differences of interpretation of the principle.

Açıklama

Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

Hukuk, Law

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye