Çeviride zaman kavramı bağlamında tarihselleştirme ve modernleştirme yöntemleri üzerine bir değerlendirme: Balzac’ın Çalışanın Fizyolojisi’nin Türkçeye Çevirisi Örneği
[ X ]
Date
2021
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Access Rights
info:eu-repo/semantics/openAccess
Abstract
Çeviri eylemi kendi içerisinde birçok değişkene sahip olsa da, “zaman” kavramı bu değişkenler arasında kaynak metnin ve hedef metnin kaleme alındığı dönemlerin temsil dili bakımından ön plana çıkmaktadır. Bu yüzden kaynak metnin tarihin hangi döneminde yazıldığı kadar, çeviri metin olan hedef metnin ne zaman basıldığı da önemlidir. Özellikle zaman dilimi olarak arasında büyük farklar bulunan metinlerde, çevirmen çeviri sürecinin gerektirdiği tarihsel ve güncel özellikleri hedef metne yansıtabilmek için geçmiş (eserin yazıldığı dönem) ve şimdi (eserin çevrildiği dönem) olmak üzere tarihin iki noktasında adeta mekik dokumaktadır. Çevirmen bunu yaparken kaynak metnin yazıldığı döneme yönelirse tarihselleştirme ve kaynak metnin çevrildiği modern zamana yönelirse modernleştirme şeklinde iki yönteme başvurmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma Popoviç, Holmes ve Nida’nın doğrudan ya da dolaylı olarak önerdiği bu iki yöntemin uygulamalı olarak daha iyi anlaşılmasını ve özellikle kaynak ve hedef metninin arasında zamansal olarak büyük fark olan bir eser çerçevesinde bu iki yöntemin incelenmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda Balzac’ın 19. yüzyılın ilk yarısındaki Fransız devlet yönetimini ve bürokrasisini ele aldığı bir deneme eser olan ve ilk olarak 1841’de yayımlanan Physiologie de l’Émployé’nin yaklaşık 180 yıl sonra Çalışanın Fizyolojisi olarak Türkçeye çevirisi bu çalışmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Çeviride zamandan kaynaklı farklılıkları gidermek için çevirmene çeviri sürecinde yardımcı olan bu iki yöntemin böylesine bir zaman farkına sahip iki metin çerçevesinde incelemenin çeviri pratiği anlamında hem çevirmenlere hem de çevirmen adaylarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Description
Keywords
Beşeri Bilimler, Edebiyat, Edebi Teori ve Eleştiri
Journal or Series
RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
WoS Q Value
Scopus Q Value
Volume
0
Issue
23
