Çeviride zaman kavramı bağlamında tarihselleştirme ve modernleştirme yöntemleri üzerine bir değerlendirme: Balzac’ın Çalışanın Fizyolojisi’nin Türkçeye Çevirisi Örneği

dc.contributor.authorÖzcan, Onur
dc.date.accessioned2025-01-21T16:14:12Z
dc.date.available2025-01-21T16:14:12Z
dc.date.issued2021
dc.departmentKırıkkale Üniversitesi
dc.description.abstractÇeviri eylemi kendi içerisinde birçok değişkene sahip olsa da, “zaman” kavramı bu değişkenler arasında kaynak metnin ve hedef metnin kaleme alındığı dönemlerin temsil dili bakımından ön plana çıkmaktadır. Bu yüzden kaynak metnin tarihin hangi döneminde yazıldığı kadar, çeviri metin olan hedef metnin ne zaman basıldığı da önemlidir. Özellikle zaman dilimi olarak arasında büyük farklar bulunan metinlerde, çevirmen çeviri sürecinin gerektirdiği tarihsel ve güncel özellikleri hedef metne yansıtabilmek için geçmiş (eserin yazıldığı dönem) ve şimdi (eserin çevrildiği dönem) olmak üzere tarihin iki noktasında adeta mekik dokumaktadır. Çevirmen bunu yaparken kaynak metnin yazıldığı döneme yönelirse tarihselleştirme ve kaynak metnin çevrildiği modern zamana yönelirse modernleştirme şeklinde iki yönteme başvurmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma Popoviç, Holmes ve Nida’nın doğrudan ya da dolaylı olarak önerdiği bu iki yöntemin uygulamalı olarak daha iyi anlaşılmasını ve özellikle kaynak ve hedef metninin arasında zamansal olarak büyük fark olan bir eser çerçevesinde bu iki yöntemin incelenmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda Balzac’ın 19. yüzyılın ilk yarısındaki Fransız devlet yönetimini ve bürokrasisini ele aldığı bir deneme eser olan ve ilk olarak 1841’de yayımlanan Physiologie de l’Émployé’nin yaklaşık 180 yıl sonra Çalışanın Fizyolojisi olarak Türkçeye çevirisi bu çalışmanın örneklemi olarak seçilmiştir. Çeviride zamandan kaynaklı farklılıkları gidermek için çevirmene çeviri sürecinde yardımcı olan bu iki yöntemin böylesine bir zaman farkına sahip iki metin çerçevesinde incelemenin çeviri pratiği anlamında hem çevirmenlere hem de çevirmen adaylarına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
dc.identifier.doi10.29000/rumelide.954262
dc.identifier.endpage1188
dc.identifier.issn2148-7782
dc.identifier.issn2148-9599
dc.identifier.issue23
dc.identifier.startpage1174
dc.identifier.trdizinid493596
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.29000/rumelide.954262
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/493596
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.12587/22100
dc.identifier.volume0
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofRumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_20241229
dc.subjectBeşeri Bilimler
dc.subjectEdebiyat
dc.subjectEdebi Teori ve Eleştiri
dc.titleÇeviride zaman kavramı bağlamında tarihselleştirme ve modernleştirme yöntemleri üzerine bir değerlendirme: Balzac’ın Çalışanın Fizyolojisi’nin Türkçeye Çevirisi Örneği
dc.typeArticle

Dosyalar